Na wstępie należy rozjaśnić, iż w przypadku ustawowego ustroju majątkowego (wspólność majątkowa, która powstaje z mocy prawa chyba, że małżonkowie postanowią inaczej), jeżeli małżonek zaciągnie zobowiązanie za zgodą drugiego małżonka, wierzyciel może żądać zaspokojenia także z majątku wspólnego małżonków. Tytuł egzekucyjny wydawany jest na podstawie art. 787 Kodeksu postępowania cywilnego, tj. gdy wierzyciel wykaże dokumentem prywatnym (np. oświadczenie pod umową) lub urzędowym, że wierzytelność powstała z czynności prawnej dokonanej za zgodą małżonka dłużnika.
W przypadku rozdzielności majątkowej, każdy z małżonków samodzielnie zarządza swoim majątkiem osobistym nabytym przed jak i po zawarciu umowy ustroju majątkowego - sam dokonuje rozporządzeń, zaciąga zobowiązania i odpowiada za swoje długi osobiście (swoim majątkiem; art. 51 i 51(1) Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego). Jednakże, sąd również w takim przypadku może nadać klauzulę wykonalności na zasadach określonych w art. 787 i 787(1) KPC (tj. przeciwko małżonkowi tak aby umożliwić prowadzenie egzekucji z tych składników, które należałyby do majątku wspólnego). Wynika to z art. 787(2) KPC i jedyną obroną w takim przypadku jest skorzystanie z tzw. powództwa przeciwegzekucyjnego, udowadniając tym samym, że umowa majątkowa małżeńska (rozdzielność) była skuteczna wobec wierzyciela.
Na skuteczność umowy majątkowej małżeńskiej można powoływać się względem osób trzecich, tylko gdy jej zawarcie oraz rodzaj były tym osobom wiadome (art. 47(1) KRiO). Jeśli nie poinformujemy o tym wierzyciela, to stosunki majątkowe będą oceniane w taki sposób jakby umowa w ogóle nie została zawarta i funkcjonowałby ustrój wspólności ustawowej (tak SN w uchwale z dnia 3 kwietnia 1980 r., III CZP 13/80, post. SN z dnia 28 lipca 1998 r., II CKU 34/98, wyrok SN z dnia 9 sierpnia 2005 r., IV CK 79/05).
UWAGA: Wyjątkiem jest sądowe zniesienie wspólności majatkowej (np. orzeczenie separacji). W takim przypadku daje to pełną ochronę przed wierzycielami małżonka.
Konkludując: najistotniejszym w takim przypadku jest wykazanie skuteczności umowy ustanowienia rozdzielności majątkowej. Najlepiej zamieścić takowy punkt w umowie, pomiędzy wierzycielem, a małżonkiem, bądź na oddzielnym pisemnym oświadczeniu. Musi z niego jasno wynikać, iż strona umowy została w prawidłowy sposób poinformowana o w/w fakcie.
