Rozwiązanie małżeństwa przez rozwód jest możliwe na podstawie art.56 par.1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej: KRO). Ustawodawca wskazuje w nim, że między małżonkami musi wtedy nastąpić zupełny i trwały rozkład pożycia w sferze duchowej, fizycznej i gospodarczej. Co istotne, obie wymienione tutaj cechy muszą wystąpić łącznie. O tym zaś, że nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego można mówić wtedy, gdy z faktycznego stanu wynika, że małżonkowie już nie będą żyć ze sobą zgodnie.
Sąd orzeka rozwód wówczas, gdy jedno z małżonków wniesie do Sądu Okręgowego Wydział Cywilny pozew o rozwód, zostanie przeprowadzona rozprawa sądowa oraz wydany zostanie wyrok, który się uprawomocni.
Czy zawsze?
Z artykułu 56 par. 2 KRO wynika, że mimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Co ważne, rozwód nie jest również dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego (art. 56 par.3 KRO).
Orzecznictwo uzupełniające Sądu Najwyższego
W Uchwale Całej Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 1955 r. zawierającej wytyczne wymiaru sprawiedliwości i praktyki sądowej, I CO 5/55, OSNC z 1955 nr 3 poz. 2 (status obowiązujący) czytamy:
„(…) Gdy w małżeństwie są małoletnie dzieci, prawidłowe rozstrzygniecie sprawy o rozwód wymaga szczegółowego rozważenia, czy na skutek rozwodu dobro dzieci nie ucierpi. Jeśli okoliczności sprawy wniosek taki usprawiedliwiają, rozwód nie jest dopuszczalny (…).Należy zwrócić uwagę, że chodzi tu nie o skutki rozkładu pożycia, który zawsze sytuację małoletnich dzieci pogarsza, lecz o skutki samego rozwodu. Oddalenie powództwa o rozwód (…) musi być zatem oparte na ustaleniu konkretnych okoliczności, z których wynika, że orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z dobrem małoletnich dzieci.(…)”.
„(…) Istnienie małoletnich dzieci powinno być w szerokim zakresie uwzględniane przy rozważaniu kwestii dopuszczalności rozwodu (…).(…) ocena, czy interes społeczny wyjątkowo przemawia za rozwodem, powinna mieć za podstawę całokształt okoliczności sprawy. Pozwala to na wzięcie pod uwagę nie tylko, czy dobro małoletnich dzieci stron nie ucierpi na skutek udzielenia rozwodu, ale również na rozważenie wpływu, jaki zawiniony wyłącznie przez powoda rozkład pożycia stron wywarł na dobro ich małoletnich dzieci. W szczególności należy wyjaśnić, czy małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia stron spełniał należycie swoje obowiązki wobec dzieci. (…)”
Podstawa prawna:
- art.56 KRO
Stan prawny na 19 pażdziernika 2011 roku
