AKTUALIZACJA:
Wydłużony dodatkowy urlop macierzyński 2013 – dla kogo? przez jaki okres? w ilu częściach?
Od 1 stycznia 2010 r. novum w prawie pracy stanowi dodatkowy urlop macierzyński. Został on wprowadzony Ustawą z dnia 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2008 r. nr 237, poz. 1654). Na podstawie art.182 [1] par. 2 K.p. będzie on udzielany jednorazowo, w wymiarze tygodnia lub jego wielokrotności, bezpośrednio po wykorzystaniu obligatoryjnego urlopu macierzyńskiego. Co ważne, przy udzielaniu dodatkowego urlopu macierzyńskiego uwzględnia się soboty, niedziele oraz dni ustawowo wolne od pracy.
Dodatkowy urlop macierzyński wprowadzany będzie etapami. Od 1 stycznia 2010 r. oraz od 1 stycznia 2011 r. wynosi:
1) do 2 tygodni, w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie;
2) do 3 tygodni, w przypadku porodu mnogiego.
W następnych latach wymiar dodatkowego urlopu macierzyńskiego będzie dłuższy.
Wyniesie on:
1) W 2012 i w 2013 r;
- do 4 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie;
- do 6 tygodni – w przypadku porodu mnogiego.
2) Od 2014 r.;
- do 6 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie;
- do 8 tygodni – w przypadku porodu mnogiego.
Kto jest uprawniony do korzystania z dodatkowego urlopu macierzyńskiego
Z dodatkowego urlopu macierzyńskiego może skorzystać pracownica – matka dziecka lub po spełnieniu ustawowych warunków pracownik - ojciec dziecka .
Ojciec dziecka będzie mógł skorzystać z dodatkowego urlopu macierzyńskiego w następujących przypadkach:
1) po wykorzystaniu przez matkę dziecka co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego i rezygnacji z pozostałej części urlopu na rzecz ojca dziecka lub
2) po wykorzystaniu przez matkę dziecka całego jej podstawowego urlopu macierzyńskiego ( art. 180 par. 1 K.p.) i rezygnacji z dodatkowego urlopu na rzecz ojca dziecka.
Co istotne, pracownik - ojciec wychowujący dziecko, który zamierza skorzystać z dodatkowego urlopu macierzyńskiego po wykorzystaniu przez matkę dziecka całego obligatoryjnego urlopu macierzyńskiego - w swoim wniosku musi wskazać termin zakończenia jej urlopu macierzyńskiego. Nie może być bowiem żadnej przerwy pomiędzy tymi świadczeniami.
Na jakich zasadach udzielany jest dodatkowy urlop macierzyński
Zgodnie z art. 182[1] par. 3 K.p. pracownica, która jest uprawniona do dodatkowego urlopu macierzyńskiego składa pisemny wniosek do pracodawcy w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Niniejszy wniosek pracownicy jest wiążący dla pracodawcy. Oznacza to, że pracodawca musi go uwzględnić.
Od 1 stycznia 2010 r. dodatkowy urlop macierzyński jest udzielany:
1) jednorazowo;
Przykład
Pracownica złożyła z 7 – dniowym wyprzedzeniem wniosek do pracodawcy o udzielenie jej dodatkowego urlopu macierzyńskiego w wymiarze 7 dni . Następnie po trzech dniach złożyła kolejny wniosek o udzielenie dalszych 7 dni. Pracodawca uwzględnił tylko pierwszy wniosek pracownicy. W świetle art. 182[1] par. 2 K.p. dodatkowy urlop macierzyński udzielany jest jednorazowo. Jeżeli pracownica urodziła jedno dziecko przy jednym porodzie wówczas może prosić o udzielenie jej tygodnia lub 2 tygodni tego świadczenia. Nie może jednak składać ponownie wniosku uzupełniającego.
2) w wymiarze do 2 tygodni;
Przykład
Pracownik uprawniony do dodatkowego urlopu macierzyńskiego we wniosku do pracodawcy może prosić o udzielenie mu niniejszego urlopu w wymiarze maksymalnym do 2 tygodni przy urodzeniu jednego dziecka przy jednym porodzie lub 3 tygodni przy urodzeniu więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie.
3) bezpośrednio po wykorzystaniu ustawowego urlopu macierzyńskiego.
Przykład
Pracownica przebywająca na urlopie macierzyńskim do dnia 10 stycznia 2010 r. złożyła do pracodawcy wniosek o udzielenie jej dodatkowego urlopu macierzyńskiego od 11 do 24 stycznia 2010 r. (2 tygodnie). Pracodawca przyjął wniosek. Dodatkowy urlop macierzyński zostanie jej udzielony we wskazanym terminie bezpośrednio po zakończeniu urlopu ustawowego.
WAŻNE!
W przypadku, gdy uprawniony pracownik nie skorzysta z fakultatywnej części urlopu macierzyńskiego bezpośrednio po zakończeniu obligatoryjnego urlopu macierzyńskiego, wówczas niniejszy urlop przepada.
Czy korzystanie z dodatkowego urlopu macierzyńskiego będzie można połączyć z dotychczasową pracą?
Pracownica uprawniona do dodatkowego urlopu macierzyńskiego będzie mogła łączyć powyższy urlop z wykonywaniem pracy u swojego pracodawcy „(…) w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy” (art. 182[1] par. 4 K.p.). W przypadku zainteresowania pracownicy możliwością łączenia dodatkowego urlopu macierzyńskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy, który udzielił jej takiego urlopu należy napisać wniosek. Składa się go do pracodawcy w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy. We wniosku musi ona wskazać wymiar czasu pracy (np. 1/2 etatu) oraz okres , przez który będzie łączyć dodatkowy urlop macierzyński z wykonywaniem dotychczasowej pracy (art. 182[1] par. 5 K.p.). Wniosek taki jest dla pracodawcy wiążący. Po jego otrzymaniu w myśl art. 182[1] par. 4 K.p. uprawniony pracownik przez część dobowego wymiaru czasu pracy będzie wykonywał swoją pracę, a następnie na pozostałą część dobowego wymiaru czasu pracy ma udzielony przez pracodawcę dodatkowy urlop macierzyński.
WAŻNE !
Pracownik, który połączy fakultatywny urlop macierzyński z pracą na 1/2 etatu u danego pracodawcy będzie podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalno - rentowym z obu tytułów.
Świadczenia w czasie dodatkowego urlopu macierzyńskiego
Za czas dodatkowego urlopu macierzyńskiego pracownikowi przysługuje zasiłek macierzyński. Jest to świadczenie okresowe , przysługujące osobie ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia urodziła dziecko. Na podstawie art. 29 ust. 5 Ustawy z dnia 25 czerwca 1999 o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz.U. z 2010 r. nr 77, poz. 512) zasiłek macierzyński przysługuje przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako m.in. okres urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Zasiłek macierzyński przysługuje w wysokości 100 % podstawy wymiaru zasiłku ( art. 31 ust. 1 ustawy). W przypadku, gdy pracownik łączy korzystanie z dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz pracę u pracodawcy który mu go udzielił , wówczas wysokość zasiłku macierzyńskiego pomniejsza się proporcjonalnie do wymiaru czasu jego pracy.
Podstawa prawna:
- art. 180 par. 1 K.p.; art. 182[1] K.p.;
- art. 29 ust. 5, - art. 31 ust. 1 Ustawy z dnia 25 czerwca 1999 o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa ( tekst jedn.: Dz.U. z 2010 r, nr 77, poz. 512)
Stan prawny na 7 listopada 2011 roku
