Dostęp do akt spraw aktualnie prowadzonych oraz archiwalnych reguluje:
- Art.9 Kodeksu postępowania cywilnego zgodnie z którym strony i uczestnicy postępowania mają prawo przeglądać akta sprawy i otrzymywać odpisy, kopie lub wyciągi z tych akt.
- Art.156 par.1 Kodeksu postępowania karnego zezwalający stronom, obrońcom, pełnomocnikom i przedstawicielom ustawowym (np.rodzicom) na udostępnianie akt sprawy sądowej z możliwością sporządzenia z nich odpisów.
- Par. 92 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 lutego 2007 r. Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz.U.z 2007, nr 38, poz.249), który stanowi, że udostępnienie stronie akt do przejrzenia albo wydanie dokumentów na podstawie akt może nastąpić po wykazaniu przez nią tożsamości, a co do innych osób niż strona - po wykazaniu ponadto istnienia uprawnienia wynikającego z przepisów postępowania sądowego.
Co ważne, w przypadku postępowania nieprocesowego akta sprawy dostępne są dla uczestników postępowania oraz za zezwoleniem przewodniczącego dla każdego, kto potrzebę przejrzenia dostatecznie usprawiedliwi. Na tych samych zasadach dopuszczalne jest sporządzanie i otrzymywanie odpisów i wyciągów z akt (art.525 K.p.c.). Przeglądanie akt spraw odbywa się w obecności pracownika sądowego, a akt, do których złożono testament, pod kontrolą pracownika sądowego.
Wniosek do sądu
Każda ze stron, która chce zapoznać się z aktami prowadzonej sprawy musi wnieść do sądu pisemny wniosek o wgląd do akt sprawy.
Wniosek taki powinien zawierać:
1) miejscowość i datę;
2) nazwę i adres sądu;
3) oznaczenie wnioskodawcy (imię, nazwisko ,adres);
4) sygnaturę akt sprawy;
5) tytuł wniosku: Wniosek o wgląd do akt sprawy;
6) treść wniosku;
7) uzasadnienie;
8) podpis wnioskodawcy.
Niniejszy wniosek należy złożyć z wyprzedzeniem, ponieważ na kilka dni przed rozprawą akta mogą być już niedostępne. W tym bowiem czasie przeglądają je już sędziowie.
Stan prawny na 15 pażdziernika 2011 roku