W polskiej nauce o polityce społecznej nie mamy znaczących publikacji o globalnej polityce społecznej. Podobnie sytuacja wygląda w innych krajach. Perspektywa globalna była do niedawna odległa od obserwacji i prób uogólniania, a jednocześnie mało praktyczna. Badacze widzieli więcej pożytków w koncentracji na polityce społecznej w wymiarze lokalnym i narodowym. Wieloletni podział świata na strefy wpływów – głównie radziecką i amerykańską oraz granice państw – zasadniczo uniemożliwiały głębsze traktowanie globalnej polityki społecznej. Przyczyna leżała w narodowych modelach polityki społecznej opartych na działalności państwa. Welfare state – jego wady i zalety – dominowały w dorobku naukowym wielu krajów. Rola państwa narodowego jednakże stopniowo słabnie w miarę jak rośnie znaczenie międzynarodowych koncernów. Przepływ kapitału i ludzi ponad granicami państw i ich wpływów stwarza nowe problemy społeczne w skali globalnej. Od niedawna dopiero europejski wymiar polityki społecznej postrzegany jest jako nowy problem, a globalny pojawia się głównie dzięki działalności ONZ i jej wyspecjalizowanych organizacji oraz programów[1].Dążenie do umiędzynarodowienia (internacjonalizacji) polityki społecznej wynikają z rozwoju procesów globalizacyjnych oraz trendów integracyjnych na poziomie regionalnym, obserwowane przede wszystkim na terenie Europy[2]. Zjawisko to nasiliło się przede wszystkim w związku z przejściem do kolejnej fazy globalizacji w latach 90 oraz pogłębieniem integracji w Unii Europejskiej, w tym polskiej polityki społecznej.
Międzynarodowa polityka społeczna ukształtowała się w wyniku długoletniej ewolucji. Hasło umiędzynarodowienia nabrało ważności gdy koniecznością stało się realizowanie wielu zadań z zakresu polityki społecznej w skali szerszej niż tylko krajowej. Nabrało ono jeszcze większej mocy z chwilą wkroczenia na arenę dziejową zorganizowanego i świadomego swych celów politycznego oraz zawodowego ruchu robotniczego, którego ogromna aktywizacja i wzrost wpływów nastąpiły w latach I wojny światowej. Wtedy to na międzynarodowych kongresach zachodnich związków zawodowych, w latach 1916 - 1918, doszło do podjęcia pierwszych uchwał o utworzeniu Międzynarodowej Organizacji Pracy. Organizację tę omówię szerzej poniżej. Charakterystyczną cechą polityki społecznej XX wieku jest jej rosnące umiędzynarodowienie. Wyraża się to m.in. w powstawaniu i rozwoju instytucji oraz organizacji międzynarodowych, których treścią działania są zagadnienia polityki społecznej w skali ogólnoświatowej, kontynentalnej lub regionalnej[3].
Raporty UNDP, corocznie publikowane na stronie internetowej tej organizacji, uświadamiają czytelnikom, że rozwój nie może być niekończącym się przywilejem bogatych. Pojawia się bowiem w skali globalnej zjawisko marginalizacji, spychania w niebyt wielu obszarów na kuli ziemskiej. Zjawisko to dotyczy obywateli tych obszarów, którzy są redukowani do roli biernych obserwatorów wielkiej gry o bogactwo, ale o wielu niewiadomych. Badania nauk społecznych, w tym także polityki społecznej, cechuje przywiązanie do związków i działań związanych i występujących w ramach państw narodowych. Metodologia ta jest obecnie poddawana krytyce, ze względu na zachodzące procesy transnarodowe- dlatego takie podejście do badań polityki społecznej wydaje się być coraz bardziej anachroniczne. Umiędzynarodowienie polityki społecznej pod wpływem procesów globalizacyjnych i integracyjnych ma co najmniej cztery przejawy:
· mniejsza szczelność granic – większa przepuszczalność, intensywniejszy przepływ kapitału, towarów, usług i ludzi ,wpływa na zmianę warunków życia ,a także polityki społecznej w krajach- duży wpływ ma otoczenie zewnętrzne;
· większość państw na całym świecie łączą podobne do rozwiązania problemy- strukturalne bezrobocie, starzenie się społeczeństw, dlatego też zasadne i pożyteczne jest wykorzystanie wzorców, często sprawdzonych w innych krajach, do rozwiązania owych problemów- problemów ten sposób tworzy się globalny model polityki społecznej (np. europejski model społeczny);
· pojawia się nowa kategoria problemów – światowych kwestii społecznych- które mimo tego ,że nie dotykają wszystkich krajów bezpośrednio wymagają zaangażowania całej społeczności międzynarodowej do ich rozwiązania. Są to, np. zagrożenia i klęski ekologiczne, dysproporcje rozwojowe i socjalne, wielkie epidemie, dziura ozonowa;
· postępująca instytucjonalizacja różnych form współpracy międzynarodowej w dziedzinie polityki społecznej i nie tylko, dotyczącej platform jedno- i wielostronnych. Znajduje to odbicie w tworzeniu wyspecjalizowanych organizacji międzynarodowych , umów, konwencji, strategii działań międzynarodowych.
Poniżej, w formie tabeli przedstawiono pozytywy oraz negatywy globalizacji w sferze społecznej.
Globalizacja to nowy proces, który szczególnie mocno uwidocznił się w ostatniej dekadzie lat 90. Internet uzmysłowił człowiekowi jego nieznane, ogólnoświatowe możliwości we wszystkich sferach aktywności. Globalizacja niesie ze sobą zagrożenia i szanse, które uwidacznia tabela nr 1. Uwidacznia się przez nie czas niepewności i ryzyka. Niepewność i ryzyko towarzyszą gospodarce rynkowej, która dominuje w większości krajów świata. Wiek XX oznaczał dla jednych krajów znaczące przyspieszenie gospodarcze, dla innych stagnacje i opóźnienia. W rezultacie świat podzielony został przez UNDP na trzy bloki państw: na kraje, które osiągnęły Human Development Index powyżej 0,8 na drugą grupę, która posiada współ
