Co ważne, w czasie gdy pracownica korzysta urlopu macierzyńskiego jej stosunek pracy musi trwać nadal. Odnosi się to do umów o pracę zawieranych na czas określony. Podstawą do udzielenia urlopu macierzyńskiego jest przedłożenie pracodawcy zaświadczenia o odbytym porodzie.
Umowa zlecenie a urlop macierzyński
Urlop macierzyński nie przysługuje osobom zatrudnionym na umowy cywilnoprawne tj. umowę zlecenia, umowę o dzieło, umowę o świadczenie usług, ponieważ do tego typu umów nie stosuje się przepisów zawartych w Kodeksie pracy. Powyższe umnowy regulowane są przez Kodeks cywilny.
Wymiar urlopu macierzyńskiego
Okres urlopu macierzyńskiego ustawodawca podaje w art. 180 par. 1 K.p. Wynosi on :
1) 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,
2) 31 tygodni w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie,
3) 33 tygodni w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie,
4) 35 tygodni w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie,
5) 37 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie.,
Zasiłek
Za czas urlopu macierzyńskiego przysługuje zasiłek macierzyński na zasadach i warunkach określonych odrębnymi przepisami (art. 184 K.p.). Ma on na celu „(...) zastąpienie zarobków utraconych w związku z niewykonywaniem pracy w okresie urlopu macierzyńskiego” [ L.Mitrus [w:] Kodeks pracy Komentarz , B. Wagner (red.), Gdańsk 2008, s. 782].
W świetle art. 29 par. 1 pkt 1 Ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - tekst jedn.: Dz.U. z 2005 r., nr 31, poz. 267 ze zm. (dalej: ustawa) zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego m.in. urodziła dziecko.
Może wystąpić taka sytuacja, w której terminowa umowa o pracę ulega rozwiązaniu w czasie, gdy pracownica przebywa na urlopie macierzyńskim. Urlop macierzyński wówczas ulega skróceniu, zaś byłej pracownicy przysługuje zasiłek macierzyński wypłacany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych do upływu okresu, który odpowiada urlopowi macierzyńskiemu.
Od 1 stycznia 2010 r. novum w prawie pracy stanowi dodatkowy urlop macierzyński. Na podstawie art.182 [1] par. 2 K.p. jest on udzielany jednorazowo, w wymiarze tygodnia lub jego wielokrotności, bezpośrednio po wykorzystaniu obligatoryjnego urlopu macierzyńskiego. W 2010 oraz w 2011 r. udzielany on jest jednorazowo w wymiarze do 2 tygodni. Zgodnie z art. 182[1] par. 3 K.p. pracownica, która jest uprawniona do dodatkowego urlopu macierzyńskiego składa pisemny wniosek do pracodawcy w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Niniejszy wniosek pracownicy jest wiążący dla pracodawcy. Oznacza to, że pracodawca musi go uwzględnić. Jeżeli uprawniony pracownik nie skorzysta z fakultatywnej części urlopu macierzyńskiego bezpośrednio po zakończeniu obligatoryjnego urlopu macierzyńskiego, wówczas niniejszy urlop przepada.
