redaktor 11 maja 2015 Zmiany w zasiłku pogrzebowym 2015

• małżonek (wdowa i wdowiec),
• rodzice (w tym ojczym, macocha oraz osoby przysposabiające),
• dzieci, tj. dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione,
• inne dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności, z wyłączeniem dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka,
• rodzeństwo,
• wnuki.

Od 1 marca 2015 r. za członków rodziny uważa się także:

• babcię,
• dziadka,
• dziecko umieszczone w rodzinie zastępczej,
• osobę, nad którą ustanowiono opiekę prawną.

Przy przyznawaniu zasiłku pogrzebowego posiadanie statusu członka rodziny ma znaczenie w dwóch aspektach:

• przy ustalaniu, czy zasiłek pogrzebowy przysługuje,
• przy ustalaniu kwoty należnego zasiłku.

Zmiany wprowadzone od 1 marca 2015 r. mają zastosowanie w przypadku poniesienia kosztów pogrzebu osoby, która zmarła po 28 lutego 2015 r. 

1. osoby mającej ustalone prawo do emerytury lub renty,
2. ubezpieczonego, w tym osoby pobierającej zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia,
3. członka rodziny osób wymienionych wyżej w pkt. 1 i 2,
4. osoby, która zmarła w okresie pobierania zasiłku chorobowego albo świadczenia rehabilitacyjnego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia,
5. osoby, która w dniu śmierci nie miała ustalonego prawa do emerytury lub renty, lecz spełniała warunki do jej uzyskania i pobierania.

Jeżeli osoba zmarła miała własny tytuł uprawniający do otrzymania po jej śmierci zasiłku pogrzebowego, tj. była emerytem lub rencistą, osobą objętą ubezpieczeniem rentowym, pobierała zasiłek po ustaniu tytułu ubezpieczenia albo spełniała w dniu śmierci warunki do uzyskania emerytury lub renty (pkt. 1, 2, 4 i 5), to osoba pokrywająca koszty pogrzebu ma prawo do zasiłku pogrzebowego. W takim przypadku do ustalenia uprawnień do zasiłku nie jest istotne, czy zmarły był członkiem rodziny osoby występującej o zasiłek, czy nie. Jeżeli jednak osoba zmarła nie miała własnego tytułu uprawniającego do otrzymania po jej śmierci zasiłku pogrzebowego, to zasiłek pogrzebowy jest przyznany wtedy, gdy zmarły był członkiem rodziny osoby ubezpieczonej albo emeryta lub rencisty (pkt 3). Wówczas istotne jest, czy zmarły należy do kręgu członków rodziny wymienionych w ustawie.

W razie pokrycia kosztów pogrzebu przez osobę obcą, nienależącą do kręgu członków rodziny albo przez pracodawcę, dom pomocy społecznej, gminę, instytucję zakonną lub diecezjalną, zasiłek przysługuje w wysokości udokumentowanych kosztów pogrzebu, nie wyższej niż 4 000 zł.

• przez wnuka, kosztów pogrzebu babci lub dziadka, albo
• przez babcię lub dziadka kosztów pogrzebu wnuka,

zasiłek pogrzebowy przysługuje na zasadach i w wysokości jak w przypadku pozostałych członków rodziny (np. rodziców czy małżonka). Jeżeli osoba zmarła lub osoba pokrywająca koszty pogrzebu miała własny tytuł uprawniający do zasiłku (np. prawo do emerytury lub renty albo własne ubezpieczenie), zasiłek pogrzebowy przysługuje z tego tytułu w kwocie 4.000 zł, nawet jeżeli poniesione koszty pogrzebu były niższe. Jeżeli zarówno osoba zmarła jak i osoba pokrywająca koszty pogrzebu nie miały własnego tytułu uprawniającego do zasiłku, ale zmarły  był członkiem rodziny osoby ubezpieczonej albo emeryta lub rencisty, zasiłek pogrzebowy przysługuje z tego tytułu, również w wysokości 4 000 zł.

Od 1 marca 2015 r. w razie śmierci dziecka przyjętego na wychowanie w ramach rodziny zastępczej albo osoby, nad którą ustanowiono opiekę prawną, prawo do zasiłku pogrzebowego z tytułu pokrycia kosztów pogrzebu przez osobę będącą rodzicem zastępczym lub opiekunem prawnym, która ma ustalone prawo do emerytury lub renty albo jest osobą objętą ubezpieczeniem rentowym, przysługuje także wtedy, gdy osoba zmarła nie posiadała własnego tytułu uprawniającego do zasiłku pogrzebowego, a więc nie miała ustalonego prawa do emerytury lub renty, nie była osobą objętą ubezpieczeniem rentowym, nie pobierała zasiłku po ustaniu ubezpieczenia, nie spełniała warunków do uzyskania i pobierania emerytury lub renty.

W przypadku gdy o zasiłek pogrzebowy występuje osoba będąca rodzicem zastępczym albo opiekunem prawnym, ma ona prawo do zasiłku pogrzebowego w wysokości przewidzianej dla osoby niebędącej członkiem rodziny, tj. w kwocie równej poniesionym kosztom pogrzebu, nie wyższej niż kwota maksymalna, tj. 4 000 zł.

Śmierć osoby będącej rodzicem zastępczym lub opiekunem prawnym

Inaczej przedstawia się sytuacja, gdy zmarły był rodzicem zastępczym albo opiekunem prawnym. W takim przypadku, prawo do zasiłku pogrzebowego dziecku przyjętemu na wychowanie w ramach rodziny zastępczej albo osobie, nad którą ustanowiono opiekę prawną przysługuje tylko wówczas, gdy osoba zmarła posiadała tytuł uprawniający do zasiłku pogrzebowego po jej śmierci (np. miała ustalone prawo do świadczenia emerytalno -rentowego, była osobą ubezpieczoną, pobierała zasiłek po ustaniu tytułu ubezpieczenia, nie miała ustalonego prawa do świadczenia emerytalno-rentowego, ale spełniała warunki do jego uzyskania i pobierania).

Jeżeli osoba zmarła posiadała tytuł uprawniający do zasiłku pogrzebowego, wówczas zasiłek pogrzebowy przysługuje świadczeniobiorcy będącemu dzieckiem przyjętym na wychowanie w ramach rodziny zastępczej albo osobą, nad którą ustanowiono opiekę prawną, na zasadach przewidzianych dla członków rodziny, tj. w kwocie 4 000 zł, niezależnie od wysokości poniesionych kosztów pogrzebu.