Testament jest to czynność jednostronna, która pozwala wydać spadkodawcy dyspozycje odnośnie jego majątku na wypadek śmierci. W polskim prawie dopuszcza się sporządzanie testamentów zwykłych (testament własnoręczny, testament notarialny, testament allograficzny) oraz szczególnych (testament ustny, testament na statku lub w samolocie, testament wojskowy).
Testamentem może być także list napisany i podpisany własnoręcznie przez spadkodawcę, w którym zawarł on dyspozycje odnośnie swojego majątku na wypadek śmierci.
Zasada prawna
Uchwałą Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 1973 r., III CZP 78/72 ( OSNC 1973, nr 12, poz. 207), testament w formie listu spadkodawcy do spadkobiercy został wpisany do księgi zasad prawnych.
Zobaczmy stan faktyczny
Zmarły Filip G. nie pozostawił testamentu. Jego majątek przypadł po połowie dwóm jego córkom. Alicja H. również wystąpiła z wnioskiem o stwierdzenie nabycia przez nią tego spadku przedstawiając list spadkodawcy skierowany do niej.
„List ten – poza relacją z pobytu spadkodawcy w szpitalu, stwierdzającą w konkluzji, że stracił on wiarę w powrót do zdrowia – zawiera postanowienie, że wszystko, co ma, na wypadek śmierci przekazuje adresatce nazwanej w tytule listu „Lileczką”, oraz stwierdzenie, że córkom swym „Halusi i Wandzi” nie da nawet najmniejszej drobnostki. List został podpisany słowem „Wujek,” i opatrzony datą 15.1.1970 r.”.
i stanowisko Sądu Najwyższego
W powyższej Uchwale SN czytamy:
„Ważny jest testament własnoręczny (art. 949 k.c.) zawarty w liście spadkodawcy skierowanym do spadkobiercy, podpisany w sposób określający jedynie stosunek rodzinny spadkodawcy do spadkobiercy, jeżeli okoliczności nie nasuwają wątpliwości co do powagi i zamiaru takiego rozrządzenia”.
W uzasadnieniu uchwały SN wskazał: „(…) Skoro prawo polskie pozwala na sporządzenie testamentu własnoręcznego, a więc bez zachowania „ceremoniału” towarzyszącego testamentowi notarialnemu czy nawet zeznanemu wobec świadków, to należy testatorowi pozwolić i na to, by tę swoją ostatnią wolę mógł wyrazić – co do formy – w sposób nie odbiegający od formy listu inter vivos.(…)”.
Podstawa prawna:
- art. 949 par. 1 K.c.;
- Uchwała Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 1973 r., III CZP 78/72 ( OSNC 1973, nr 12, poz. 207)
Stan prawny na 29 sierpnia 2011 roku
