Natomiast zgodnie z przepisem art. 24 ust.1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych[1] dochodem z działalności gospodarczej u podatnika, który zgodnie z obowiązującymi ich zasadami sporządza sprawozdanie finansowe, jest dochód wykazany na podstawie prawidłowo prowadzonej księgi, zmniejszony o dochody wolne od podatku i zwiększony o wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów, a zaliczone uprzednio w ciężar kosztów uzyskania przychodów.[2]
Zasady ustalania dochodu z działalności gospodarczej u podatnika prowadzącego podatkową księgę przychodów i rozchodów wyznacza art. 24 ust. 2 ustawy podatkowej, zgodnie z którym dochodem jest różnica między przychodem ustalonym na podstawie księgi a kosztami jego uzyskania; powiększona o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego towarów handlowych, materiałów podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, wyrobów gotowych, braków i odpadów, jeżeli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż wartość remanentu początkowego, lub pomniejszona o różnicę między wartością remanentu początkowego i końcowego, jeżeli wartość remanentu początkowego jest wyższa. Postanowienia ustawy można przedstawić za pomocą następujących wzorów:
D = P – KUP + ( Rk – Rp) jeśli Rk > Rp
D = P – KUP – ( Rp - Rk ) jeśli Rp > Rk
D = P – KUP – ( Rp + Z – Rk )
gdzie:
D – dochód
KUP – koszty uzyskania przychodów ( w przypadku trzeciego wzoru bez kosztów związanych z zakupem materiałów i towarów handlowych),
Rp – remanent początkowy
Rk – remanent końcowy
Z – zakup materiałów i towarów handlowych w trakcie roku podatkowego.
Powyższe zasady obliczania dochodu mają zastosowanie do dochodu ustalanego po zakończeniu roku podatkowego. Ważnym elementem jest wartość remanentu początkowego i końcowego ponieważ ustalenie różnicy remanentowej zezwala na ustalenie faktycznego dochodu za dany okres roku podatkowego.
Natomiast zasady ustalania dochodu jako podstawy naliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy zostały uregulowane w art. 44 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, iż dochodem z działalności gospodarczej stanowiącym podstawę obliczenia zaliczki u podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów jest różnica pomiędzy wynikającym z księgi przychodem i kosztami jego uzyskania.
Przedsiębiorcy zobowiązani są do regularnego odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy, w zasadzie co miesiąc. Jednakże podatnicy rozpoczynający działalność oraz mali podatnicy PIT mogą odprowadzać zaliczki co kwartał. W przypadku podstawowego systemu miesięcznego, obowiązek zapłaty zaliczki powstaje od miesiąca, w którym uzyskane dochody przekroczą kwotę obowiązującą obowiązek zapłacenia podatku.[3]
[1] Dz. U. z 2010r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.
[2] Ustawa z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
[3] J. Kulicki, Zasady ustalania dochodu i straty w podatku dochodowym od osób fizycznych, System Informacji Prawnej Lex, 06/2008.