Informacja handlowa
W art. 2 pkt 2 Ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną ( tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz. 1422 ) ustawodawca definiuje informację handlową jako każdą informację przeznaczoną bezpośrednio lub pośrednio do promowania towarów, usług lub wizerunku przedsiębiorcy lub osoby wykonującej zawód, której prawo do wykonywania zawodu jest uzależnione od spełnienia wymagań określonych w odrębnych ustawach.
Wyłącza on informacje umożliwiające porozumiewanie się za pomocą środków komunikacji elektronicznej z określoną osobą oraz informacje o towarach i usługach niesłużące osiągnięciu efektu handlowego pożądanego przez podmiot, który zleca jej rozpowszechnianie, w szczególności bez wynagrodzenia lub innych korzyści od producentów, sprzedawców i świadczących usługi.
Art. 10 ust. 1 niniejszej ustawy zakazuje przesyłania niezamówionej informacji handlowej skierowanej do oznaczonego odbiorcy będącego osobą fizyczną za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w szczególności poczty elektronicznej.
Co istotne, informację handlową uważa się za zamówioną, jeżeli odbiorca wyraził zgodę na otrzymywanie takiej informacji, w szczególności udostępnił w tym celu identyfikujący go adres elektroniczny ( art. 10 ust. 2 ustawy jw.).
Oświadczenie woli
W świetle art. 23 ust. 1 pkt 1 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2014 r., poz. 1182 – dalej: ustawa) wynika że, administrator danych osobowych przetwarza dane osobowe, wtedy, gdy: osoba, której dane dotyczą, wyrazi na to zgodę.
Z art. 7 pkt 5 ustawy przez zgodę osoby, której dane dotyczą - rozumie się jej oświadczenie woli, którego treścią jest zgoda na przetwarzanie danych osobowych. Co istotne, zgoda nie może być domniemana lub dorozumiana z oświadczenia woli o innej treści i może być odwołana w każdym czasie.
Definicję oświadczenia woli zawiera art. 60 Kodeksu cywilnego. Z zawartej w nim dyspozycji wynika, że wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej.
Uzyskanie zgody
W celu wysyłania drogą elektroniczną informacji handlowej w formie newslettera należy uzyskać zgodę usługobiorcy z tym, że zgoda ta:
1) nie może być domniemana lub dorozumiana z oświadczenia woli o innej treści,
2) może być odwołana w każdym czasie ( art. 4 ust. 1 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną).
Sprawdż:
Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego
Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 11 kwietnia 2003 roku, sygn. akt II SA 3942/02 stwierdził, że: „1. Zgoda na przetwarzanie danych osobowych na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych nie może mieć charakteru abstrakcyjnego, lecz winna odnosić się do skonkretyzowanego stanu faktycznego, obejmując tylko określone dane oraz sprecyzowany sposób i cel ich przetwarzania. Strona nie może być przy tym wprowadzona w błąd. W przypadku oświadczenia woli dotyczącego różnych celów przetwarzania, np. celu przynależności do klubu, czy przekazywania przesyłek reklamowych innych firm, zgoda winna być wyrażona wyraźnie pod każdym z tych celów przetwarzania. (...)”.
W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 listopada 2001 r. w sprawie o sygnaturze II SA 2748/00 czytamy: „(...) oświadczenie o wyrażeniu zgody na przetwarzanie danych w celach innych niż realizacja warunków umownych, nie może znajdować się jako jedno z postanowień umownych. Zgoda na przetwarzanie danych w celach marketingowych, reklamowych, informacyjnych (...) musi być odrębnym oświadczeniem woli, z treści którego wynikałaby zgoda na przetwarzanie w tym właśnie celu. Niedopuszczalne jest z punktu widzenia ustawy pozostawienie w "formularzu zgłoszeniowym" (internetowym) zapisu, iż jego wypełnienie jest jednoznaczne z wyrażeniem zgody na przetwarzanie danych w celach marketingowych, promocyjnych i reklamowych. Także i w tym przypadku konieczne jest wprowadzenie odrębnej klauzuli zawierającej zgodę na przetwarzanie danych w tych właśnie w celach (...)”.
Ważne!
Wysyłanie niezamówionej informacji handlowej jest czynem nieuczciwej konkurencji (art. 10 ust. 3 Ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną . Z art. 24 niniejszej ustawy stanowi także wykroczenie zagrożone karą grzywny. Ściganie wykroczenia następuje na koszt pokrzywdzonego.
Klauzule niedozwolone
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wpisał do rejestru klauzulowego postanowienia umowne dotyczące domniemanej zgody na otrzymywanie informacji handlowej.
1. Numer wpisu: 1752, data wpisu: 18 listopada 2009 r., branża: usługi finansowe
"Zainteresowany wyraża zgodę na udostępnienie swoich danych osobowych oraz wyraża zgodę na przechowywanie, przetwarzanie, przekazywanie i wykorzystanie jego danych osobowych w celu przewidzianym umową, marketingowym i reklamowym przez pośrednika, wierzyciela i osoby trzecie. Pośrednik będzie postępować z danymi osobowymi zainteresowanego zgodnie z obowiązującymi przepisami a w szczególności zgodnie z ustawą o ochronie danych osobowych" (wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 5 września 2008 r., sygn. akt: XVII AmC 341/07).
2. Numer wpisu: 3522, data wpisu: 6 sierpnia 2012 r., branża: handel elektroniczny
"Udostępnione dane osobowe będą przechowywane w bazie danych administratora i będą wykorzystywane w celu prawidłowej realizacji umowy sprzedaży oraz w celach marketingowych w szczególności w celu informowania o nowych produktach, usługach oraz promocjach oferowanych przez sklep www. xxx.pl" (wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 4 pażdziernika 2011 r., sygn. akt: XVII AmC 2722/10)
3. Numer wpisu: 5432, data wpisu: 7 listopada 2013 r., branża: handel elektroniczny
"Kupujący jednocześnie wyraża zgodę na otrzymanie informacji handlowej drogą elektroniczną, zgodnie z ustawą z dnia 26.08.2002 r. o świadczenie usług drogą elektroniczną (Dz. U. 02.144.1204). Kupujący zachowuje prawo żądania usunięcia niniejszych zgód przez XXX w każdym czasie" (wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 8 lipca 2013 r., sygn. akt: XVII AmC 9143/12).
Przedsiębiorca nie może połączyć zgody klienta na przetwarzanie jego danych osobowych w różnych celach. Zapytanie o zgodę na przetwarzanie danych osobowych powinno zostać sformułowane osobno. Przedsiębiorca nie może uznawać przykładowo za niniejsza zgodę akceptacji regulaminu jego sklepu internetowego.
W świetle wyroku Naczelnego Sadu Administracyjnego (NSA) z dnia 4 kwietnia 2003 r., sygn. akt II SA 2135/02 musi mieć ona charakter wyraźny, a jej wszystkie aspekty muszą być jasne dla podpisującego w momencie jej wyrażania.[1] W wyroku z dnia 31 stycznia 2012 r. w sprawie o sygnaturze I OSK 1317/11 NSA wyraził następujący pogląd: „Umieszczenie zgody na dwa w istocie różne sposoby przetwarzania udzielonych danych osobowych w jednym zdaniu, bez ich rozdzielenia i wskazania, czego ta zgoda dotyczy, w niewątpliwy sposób powoduje, iż osoba wyrażająca zgodę nie wie dokładnie, na co wyraża taką zgodę” [2]
Objaśnienia
[1] http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/6B17392974
[2] http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/FFA228EADB
Podstawa prawna:
- art. 2 pkt 2,art. 4 ust. 1, art. 10 ust. 1 i 2 Ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną ( tekst jedn.: Dz.U. z 2013r. poz. 1422 ),
- art. 7 ust. 5, art. 23 ust. 1 pkt 1 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r., poz. 1182).
Stan prawny na 14 marca 2015 roku
