redakcja 17 grudnia 2010 Depozytariusz - kim jest oraz jakie ma obowiązki ?

Dodatkowo ze względu na swoje funkcje bank ten musi spełniać szereg wymogów, m.in. posiadać fundusze własne w wysokości stanowiącej równowartość w złotych, co najmniej 100.000.000 euro, gdy przedmiotem przechowywania mają być aktywa otwartego funduszu. Oprócz kapitałowych wymogów w ustawie ponadto znajdujemy zakaz powiązań o charakterze finansowym, osobowym i organizacyjnym pomiędzy depozytariuszem a powszechnym towarzystwem emerytalnym.

Cel takiego działania jest prosty. Ma to na celu zlikwidowanie sytuacji kiedy depozytariusz, w skutek powiązań faktycznych z towarzystwem emerytalnym, jako jego udziałowiec stałby się podmiotem, który de facto monitoruje samego siebie, co w istotny sposób mogłoby narazić interesy członków funduszu. Dlatego należy wyraźnie oddzielić funkcje depozytariusza i powszechnego towarzystwa emerytalnego. Ustawa zabrania depozytariuszowi posiadanie akcji towarzystwa zarządzającego funduszem, którego aktywa przechowuje, lub akcji lub udziałów podmiotu związanego w stosunku do tego towarzystwa. 

Depozytariusz nie może być również pożyczkodawcą lub kredytodawcą w stosunku do funduszu ani towarzystwa zarządzającego tym funduszem. Dozwolone jest jednak finansowe wspomaganie takiego funduszu pod warunkiem, że kwota pożyczki lub kredytu nie przekracza 1 % wartości aktywów netto takiego funduszu w chwili zaciągnięcia kredytu lub pożyczki. Ponadto depozytariusz nie może zatrudniać ani posiadać w składzie władz statutowych osób, które są:

• członkami zarządu, rady nadzorczej lub pracownikami towarzystwa zarządzającego funduszem, którego aktywa przechowuje,
• członkami organu zarządzającego, rady nadzorczej lub pracownikami podmiotu związanego w stosunku do towarzystwa, o którym mowa wyżej.

Do obowiązków depozytariusza w zakresie przechowywania aktywów funduszu należy:

- prowadzenie rejestru aktywów funduszu zapisywanych na właściwych rachunkach oraz przechowywanych przez depozytariusza i inne podmioty uprawnione do tego na mocy odrębnych przepisów lub na podstawie umów zawieranych za zgodą depozytariusza;

- zapewnienie, aby wartość aktywów netto funduszu była ustalana w sposób pozwalający funduszowi na wykonanie obowiązków związanych z wyceną aktywów i obliczaniem stopy zwrotu funduszy emerytalnych;

- zapewnienie, aby umowy obejmujące nabywanie i zbywanie aktywów funduszu były zgodne z przepisami prawa oraz statutem funduszu;

- wykonywanie poleceń funduszu, chyba że są one sprzeczne z przepisami prawa lub statutem funduszu albo w ocenie depozytariusza zagrażają bezpieczeństwu aktywów funduszu;

- zapewnienie, aby aktywa funduszu były lokowane zgodnie z przepisami prawa oraz statutem funduszu;

- zapewnienie terminowego rozliczania umów dotyczących aktywów funduszu;

- wykonywanie poleceń likwidatora dotyczących likwidacji funduszu;

- wykonywanie innych obowiązków przewidzianych ustawą.[2]

Umowa z depozytariuszem a funduszem emerytalnym o przechowywanie aktywów funduszu jest umową o świadczenie usług. Można też w niej wskazać pewne elementy upodabniające ja do umowy przechowania, jak i dla rachunku bankowego.[3] Umowa powinna określać szczegółowo obowiązki depozytariusza i funduszu, sposób ich wykonywania a także wynagrodzenie depozytariusza.

Gdy depozytariusz nie wykonuje obowiązków określonych w umowie o przechowywanie aktywów funduszu lub wykonuje je nienależycie:

  1)    fundusz wypowiada umowę, zawiadamiając niezwłocznie organ nadzoru o tym fakcie;

  2)   organ nadzoru może nakazać funduszowi zmianę depozytariusza.

Organ nadzoru może również nakazać funduszowi zmianę depozytariusza, gdy istotnie pogorszyła się sytuacja finansowej depozytariusza, która może zagrażać bezpieczeństwu przechowywanych przez niego aktywów.[4]