Komu należy się zasiłek pielęgnacyjny ?
Na podstawie art. 16 ust. 2 Ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych - Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 992 (dalej: ustawa) zasiłek pielęgnacyjny przyznawany jest :
1) niepełnosprawnemu dziecku;
2) osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
3) osobie, która ukończyła 75 lat .
Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje także osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia (art. 16 ust. 3 ustawy).
Komu zasiłek pielęgnacyjny nie będzie przysługiwał ?
Zasiłek pielęgnacyjny nie będzie przysługiwał :
1) osobie przebywającej w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie;
2) osobie uprawnionej do dodatku pielęgnacyjnego.
Kto może być wnioskodawcą ?
Z wnioskiem o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego może wystąpić :
1) pełnoletnia osoba niepełnosprawna;
2) ustawowy lub prawny opiekun osoby niepełnosprawnej (np. jedno z rodziców) , jeżeli osoba ta jest niepełnoletnia lub ubezwłasnowolniona.
W sytuacji, gdy niepełnosprawny ze względu na swój stan zdrowia nie ma możliwości złożenia osobiście wniosku o zasiłek pielęgnacyjny, wtedy może upoważnić pisemnie osobę dorosłą lub pracownika socjalnego do dokonania powyższej czynności.
Wymagane dokumenty
Zgodnie z par. 6 ust. 1 Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 2 czerwca 2005 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne - Dz. U. z 2005 r. nr 105, poz. 881 (dalej: rozporządzenie) w celu przyznania zasiłku pielęgnacyjnego należy :
1) pobrać wniosek (załącznik nr 6 do niniejszego rozporządzenia ) o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego w instytucji realizującej wypłatę świadczeń rodzinnych (Urząd Miasta i Gminy, Ośrodek Pomocy Społecznej);
2) prawidłowo wypełnić wniosek ;
3) do wniosku dołączyć:
a) orzeczenie o niepełnosprawności albo
b) orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ze wskazaniem daty powstania niepełnosprawności, albo
c) orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności;
d) uwierzytelnioną kopię dokumentu stwierdzającego tożsamość osoby ubiegającej się o zasiłek pielęgnacyjny.
Dokumentami, które potwierdzają tożsamość osoby uprawnionej do zasiłku pielęgnacyjnego jest:
a) w przypadku osób pełnoletnich - kopia dowodu osobistego;
b) w przypadku osób niepełnoletnich - skrócony/pełny odpis aktu urodzenia.
Na podstawie par. 12 ust. 1 rozporządzenia kopię dokumentów niezbędnych do przyznania prawa do świadczeń rodzinnych może uwierzytelnić podmiot realizujący świadczenia rodzinne, notariusz lub instytucja, która dokument wydała.
Zasady nabywania zasiłku pielęgnacyjnego
W świetle art. 24 ust. 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych zasiłek pielęgnacyjny przyznawany jest na czas określony wynikający z orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności albo na stale. Prawo do zasiłku pielęgnacyjnego mają również osoby, które ukończyły 75 lat (bez względu na stan zdrowia) i nie pobierają renty lub emerytury ( np. sa na utrzymaniu męża lub dzieci ). Zasiłek z tego tytułu przyznawany się na czas nieokreślony.
W literaturze prawniczej (A. Korcz - Maciejko, W. Maciejko, Świadczenia rodzinne Komentarz , wyd. 2, Warszawa 2008, s. 387 ) podniesiono: „Okres przysługiwania terminowego prawa do zasiłku pielęgnacyjnego może być krótszy, równy albo dowolnie dłuższy od ustawowego okresu zasiłkowego. Determinuje go wyłącznie okres, na jaki ustalono niepełnosprawność lub stopień niepełnosprawności. (...) Początek uprawnienia wyznaczany jest nazwą miesiąca , w którym organ dysponował już kompletnym materiałem dowodowym, a koniec uprawnienia zależy od miesiąca w którym ustaje okresowa niepełnosprawność”.
Przykład :
Córka pracownicy posiada orzeczenie o niepełnosprawności wydane na czas określony od dnia 1 stycznia 2010 roku do dnia 31 grudnia 2010 roku. Zasiłek pielęgnacyjny będzie zatem wypłacany przez wymieniony okres.
Uzupełnienie wniosku
Jeżeli wniosek został wypełniony nieprawidłowo wówczas instytucja, która wypłaca świadczenia rodzinne wzywa pisemnie osobę ubiegającą się o to świadczenie do jego poprawienia lub uzupełnienia w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania. Niezastosowanie się do wezwania powoduje brak rozpatrzenia wniosku.
Gdy osoba złoży wniosek bez wymaganych dokumentów, wtedy zostaje on przyjęty z tym, że w terminie nie krótszym niż 14 dni i nie dłuższy niż 30 dni na należy uzupełnić brakujące dokumenty. Niezastosowanie się do niniejszego wezwania skutkuje pozostawieniem wniosku bez rozpatrzenia .
Przyznanie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego
Osobom, które otrzymały po raz pierwszy orzeczenie o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności zasiłek pielęgnacyjny przysługuje od miesiąca, w którym złożony został w Powiatowym Zespole ds. Orzekania o Niepełnosprawności, wniosek o jego wydanie. W tym celu należy złożyć w instytucji wypłacającej zasiłki rodzinne wniosek o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego w terminie trzech miesięcy, licząc od dnia wydania niniejszego orzeczenia (art. 24 ust. 2 a ustawy o świadczeniach rodzinnych).
W przypadku przekroczenia podanego terminu, prawo do zasiłku pielęgnacyjnego przysługuje wtedy na zasadach ogólnych, czyli od miesiąca złożenia wniosku wraz z dokumentacją (art. 24 ust. 1 i 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych). Jeżeli niniejsze orzeczenie zostało wydane na czas określony, wtedy w celu kontynuacji pobierania zasiłku pielęgnacyjnego należy złożyć wniosek o ponowne ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności w terminie miesiąca od dnia ustania ważności poprzedniego orzeczenia.
Po otrzymaniu kolejnego orzeczenia, które będzie kontynuacją poprzedniego, zasiłek pielęgnacyjny przysługuje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin ważności poprzedniego orzeczenia. W tej sytuacji wniosek o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego należy złożyć w ciągu miesiąca od dnia utraty ważności poprzedniego orzeczenia i w terminie trzech miesięcy od wydania kolejnego orzeczenia (art. 24 ust. 3a ustawy o świadczeniach rodzinnych).
Wypłata zasiłku pielęgnacyjnego
Prawo do zasiłku pielęgnacyjnego ustalane jest poprzez wydanie decyzji administracyjnej nie później niż w ciągu miesiąca od chwili złożenia wniosku oraz wymaganych dokumentów. Od decyzji strona ma prawo wnieść odwołanie w terminie 14 dni od daty jej otrzymania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego za pośrednictwem instytucji, która daną decyzję wydała.
Zasiłek pielęgnacyjny jest wypłacany przez właściwe ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy instytucje realizujące wypłatę świadczeń rodzinnych, nie później niż ostatniego dnia miesiąca, na który został przyznany. Jeżeli wniosek o tenże zasiłek wpłynie po dziesiątym dniu danego miesiąca, wtedy będzie wypłacony dopiero w następnym miesiącu.
Przykład:
Pani Anna złożyła w dniu 13 grudnia 2010 roku w ośrodku pomocy społecznej wniosek o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego wraz z orzeczeniem o niepełnosprawności swojego dwunastoletniego syna. Z uwagi na to, że wniosek został złożony po 10 grudnia 2010 roku zasiłek pielęgnacyjny za miesiąc grudzień będzie wypłacony do końca stycznia 2011 roku.
Podstawa prawna
- art. 16 , - art. 24 ust. 1, 2 , 3a, 4 , 4a Ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2006r. nr 139, poz. 992 z późn. zm.); - par. 6 ust. 1 , - par. 12 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 2 czerwca 2005r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. z 2005 r. nr 105, poz. 881 z późn. zm.)
Stan prawny na 27 grudnia 2010 roku