Urlop
proporcjonalny
Z art. 155 [1] par. 1 pkt 1 K.p. wynika: „W roku kalendarzowym, w którym ustaje stosunek pracy pracownikowi przysługuje urlop: 1) u dotychczasowego pracodawcy — w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego u tego pracodawcy w roku ustania stosunku pracy, chyba, że przed ustaniem tego stosunku pracownik wykorzystał urlop w przysługującym mu lub w wyższym wymiarze”. Nie ma przy tym znaczenia fakt, która strona stosunku pracy (pracodawca czy pracownik) była inicjatorem rozwiązania dotychczasowego stosunku pracy. Nie istotny jest również rodzaj rozwiązywanej umowy o pracę. Zasada proporcjonalności urlopu wypoczynkowego ma zastosowanie również do urlopów dodatkowych przysługujących pracownikom, o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności. Przy ustalaniu wymiaru urlopu proporcjonalnego kalendarzowy miesiąc pracy odpowiada 1/12 wymiaru urlopu przysługującego pracownikowi w skali roku (tj. 20 lub 26 dni).
Przykład
Pan Jacek legitymujący się 12 letnim stażem urlopowym był zatrudniony na czas nieokreślony w firmie X. Z pracownikiem została rozwiązana umowa o pracę w dniu 31 marca 2010 r. Pan Jacek w okresie od stycznia do marca 2010 r. nie korzystał z wypoczynku. Pracodawca wypłacił mu ekwiwalent pieniężny za niewykorzystane w naturze 7 dni urlopu wypoczynkowego (3/12 z 26 dni = 6,5 co w zaokrągleniu do pełnego dnia daje 7 dni)
U kolejnego pracodawcy pracownikowi przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze:
a) proporcjonalnym do okresu pozostałego do końca danego roku kalendarzowego — w razie zatrudnienia na czas nie krótszy niż do końca danego roku kalendarzowego,
b) proporcjonalnym do okresu zatrudnienia w danym roku kalendarzowym — w razie zatrudnienia na czas krótszy niż do końca danego roku kalendarzowego.
Powróćmy zatem do przykładu podanego powyżej:
Pan Jacek mający 12 letni staż urlopowy zakończył pracę w firmie X w dniu 31 marca 2010 r. U kolejnego pracodawcy został zatrudniony od 1 kwietnia 2010 r. Przysługuje mu zatem do końca roku 2010 prawo do 19 dni wypoczynku.
Urlop proporcjonalny przysługuje pracownikowi, który w ciągu roku kalendarzowego miał przerwę w zatrudnieniu przez okres trwający co najmniej 1 miesiąc odnosi się to do:
1) urlopu bezpłatnego;
2) urlopu wychowawczego;
3) odbywania zasadniczej służby wojskowej lub jej form zastępczych, okresowej służby wojskowej, przeszkolenia wojskowego albo ćwiczeń wojskowych;
4) tymczasowego aresztowania;
5) odbywania kary pozbawienia wolności;
6) nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy( art. 155[2] par. 1 K.p.).
Urlop proporcjonalny pracownika liczony jest wówczas, gdy po okresie niniejszej nieobecności pracownik powraca do pracy w ciągu tego samego roku kalendarzowego. Należy pamiętać o tym, że przy proporcjonalnym obniżeniu urlopu obliczając okresy nieobecności w pracy , obejmujące część miesięcy kalendarzowych - za miesiąc uważa się łącznie 30 dni (par. 2 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego , ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. z 1997 r. nr 2, poz. 14).
Przykład
1. Pani Maria , zatrudniona na czas nieokreślony , posiadająca 6 letni staż urlopowy , korzystała z urlopu wychowawczego w okresie od 1 stycznia 2009 r. do dnia 31 maja 2010 r. Za rok 2009 oraz za okres od stycznia do maja br pracownica nie nabyła prawa do wypoczynku. Po powrocie do pracy prawo do urlopu w roku 2010 zostało ustalone w wymiarze 7/12 z 20 dni tj. 11 dni , czyli proporcjonalnie do końca roku kalendarzowego.
2. Pani Ewa, zatrudniona bezterminowo , mająca prawo do 26 dni wypoczynku w danym roku kalendarzowym po powrocie z urlopu macierzyńskiego oraz dodatkowego urlopu macierzyńskiego w lutym 2010 r. wykorzystała cały przysługujący jej wypoczynku za 2010 r. W czasie przebywania na urlopie wypoczynkowym wystąpiła do pracodawcy z wnioskiem o udzielenie jej urlopu wychowawczego na okres od 1 marca do 31 grudnia br. Po powrocie do pracy pracodawca nie ma żadnych podstaw do obniżenia jej urlopu za rok następny.
