Zobaczmy przepisy
Zgodnie z dyspozycją art. 96 ust. 1 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz.U. 2015, poz. 128) na podstawie ksiąg banków lub innych dokumentów związanych z dokonywaniem czynności bankowych bank wystawia Bankowy Tytuł Egzekucyjny (BTE).
Z art. 97 ust. 1 niniejszej ustawy BTE może być podstawą egzekucji prowadzonej według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego po nadaniu mu przez sąd klauzuli wykonalności. Sąd bada wtedy BTE jedynie pod względem formalnym, a nie merytorycznym.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 96 ust. 1 i art. 97 ust. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe są niezgodne z art. 32 ust. 1 Konstytucji. Przepisy tracą moc obowiązującą z dniem 1 sierpnia 2016 roku.
Komunikat po wydaniu wyroku
Trybunał Konstytucyjny wyraził pogląd, że prawo do wystawiania BTE jest przywilejem banków i narusza zasadę równego traktowania (art. 32 ust. 1 Konstytucji) w trzech aspektach. A mianowicie w relacji między bankiem a jego klientem, w relacjach między bankami jako wierzycielami a pozostałymi podmiotami będącymi wierzycielami oraz w relacjach między dłużnikami banków i dłużnikami innych podmiotów.
Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego bank i jego klient są stronami prywatnoprawnego stosunku zobowiązaniowego. Jest on oparty na zasadzie prawnej (formalnej) równości i autonomii woli stron. Co do zasady, możliwości obrony swych praw i interesów wynikających z zawartej umowy powinny być równe. W obecnym stanie prawnym bank sam wydaje tytuł egzekucyjny. Zastępuje on wtedy orzeczenie sądu. Pominięte zostaje merytoryczne rozpoznanie sprawy, gdzie klient mógłby podnieść zarzuty merytoryczne. Klient może bronić się przed BTE poprzez wniesienie powództwa przeciwegzekucyjnego (art. 840 k.p.c.). Ponosi wtedy pełną opłatę stosunkową (5 % od wartości roszczenia) i cały ciężar dowodzenia – w warunkach prowadzenia przeciwko niemu egzekucji wiążącej się z zajęciem majątku.
Trybunał Konstytucyjny uznał, że przywileju – bycia sędzią we własnej sprawie – nie uzasadnia status banków, które są (z nielicznymi wyjątkami) prywatnymi przedsiębiorcami i działają w celu osiągnięcia zysku.
Podsumujmy:
Z dniem 1 sierpnia 2016 r. utraci moc BTE, ponieważ od tego dnia wejdzie w życie wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 kwietnia 2015 roku. W celu odzyskania długów banki jako wierzyciele muszą wejść wtedy na drogę sądową.
Żródło: Trybunał Konstytucyjny - www.trybunal.gov.p
