Zgodnie z art. 199 par. 1 Kodeksu postępowania cywilnego ( dalej: K.p.c) sąd odrzuci pozew lub wniosek, jeżeli :
- droga sądowa jest niedopuszczalna (np. gdy właściwy do rozpoznania sprawy jest sąd administracyjny),
- sprawa o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami jest już w toku albo została prawomocnie osądzona (np. powód złożył do sądu drugi pozew o zapłatę tego samej sumy pieniężnej),
- jeżeli jedna ze stron nie ma zdolności sądowej, czyli nie może być stroną powodową (sądowne dochodzenie roszczeń) albo pozwaną w procesie sądowym,
- jeżeli powód nie ma zdolności procesowej, a nie działa za niego przedstawiciel ustawowy (np. powód nie może sam podejmować żadnych czynności procesowych ponieważ jest niepełnoletni i nie jest reprezentuje go jego przedstawiciel ustawowy tj. matka , ojciec, opiekun prawny),
- jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej powodem zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie.
Ważne!
Zgodnie z poglądem Sądu Najwyższego (wyrok SN z dnia 15 lipca 1998 roku, II CKU 19/98) zdolność sądowa, czyli zdolność występowania w procesie w charakterze strony, przysługuje każdej osobie fizycznej od momentu urodzenia do chwili śmierci. Zalicza się ona do tzw. bezwzględnych przesłanek procesowych, których brak sprzeciwia się prowadzeniu postępowania cywilnego.
Wyjątek
Z art. 199 par. 2 K.p.c. z powodu braku zdolności sądowej jednej ze stron albo zdolności procesowej powoda i niedziałania przedstawiciela ustawowego lub braku w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej powodem, uniemożliwiającego jej działanie, sąd odrzuci pozew dopiero wówczas, gdy brak nie będzie uzupełniony zgodnie z przepisami kodeksu. Przepis ten jest powiązany z art. 70 par.1 K.p.c. Ustawodawca podaje w nim, że jeżeli braki w zakresie zdolności sądowej lub procesowej albo w składzie właściwych organów dają się uzupełnić, sąd wyznaczy w tym celu odpowiedni termin.
Z powodu braku zdolności sądowej lub procesowej sąd odrzuci pozew, wtedy gdy strona nie uzupełni braków w podanym przez sąd terminie. Co istotne, jeżeli ustaną przyczyny odrzucenia pozwu, strona moze wnieśc go ponownie.
Droga odwoławcza
Sąd odrzuca pozew na posiedzeniu niejawnym. Z art. 394 par. 1 pkt 1 K.p.c. na postanowienie sadu I instancji w kwestii odrzucenia pozwu przysługuje zażalenie. Z Postanowienia SN z dnia 26 lutego 2001 r., I PKN 20/01 wynika, że postanowienie o odrzuceniu pozwu nie stanowi przesłanki ponownego jego odrzucenia w sprawie o to samo roszczenie.
Zobacz:
Zażalenie - na co przysługuje?, kiedy się je wnosi?
Podstawa prawna:
- art. 70 , art. 119, art. 199 [1] Kodeksu postępowania cywilnego
Stan prawny na 13 pażdziernika 2013 roku
