Polscy pracownicy oddelegowani do pracy
Elektrobudowa Spółka Akcyjna zawarła w Polsce i na podstawie prawa polskiego umowę ze 186 pracownikami a następnie oddelegowała ich do ich fińskiego oddziału w celu wykonania prac elektryfikacyjnych na terenie budowy elektrowni jądrowej w gminie Eurajoki w Finlandii. Utrzymując, że Elektrobudowa Spółka Akcyjna nie przyznała im minimalnego wynagrodzenia, które było im należne na mocy fińskich układów zbiorowych stosowanych w sektorze elektryfikacji i instalacji technicznych budynku, pracownicy indywidualnie przenieśli swoje wierzytelności na fiński związek zawodowy w sektorze energii elektrycznej („Sähköalojen ammattiliitto”) aby związek ten zapewnił ich odzyskanie.
Zastosowanie prawa kraju przyjmującego pracownik?w
Według Dyrektywy 96/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 1996 roku, dotyczącej delegowania pracowników w ramach świadczenia usług w zakresie minimalnej stawki płacy, warunki zatrudnienia i pracy gwarantowane pracownikom delegowanym określone są przepisami przyjmującego państwa członkowskiego lub w sektorze budowlanym układami zbiorowymi uznanymi za powszechnie stosowane w przyjmującym państwie członkowskim. Zaś fińska ustawa o pracownikach delegowanych przewiduje, że płaca minimalna jest wynagrodzeniem określonym na podstawie powszechnie stosowanego układu zbiorowego. Fiński związek zawodowy wystąpił do miejscowego Sądu w Satakunta (Satakunnan käräjäoikeus) domagając się zapłacenia ponad 6,6 mln Euro zaległego wynagrodzenia. Spółka Elektrobudowa SA podniosła w szczególności, że związek zawodowy nie posiada legitymacji procesowej do występowania w imieniu pracowników delegowanych z tego względu, że prawo polskie zakazuje przenoszenia wierzytelności wynikających ze stosunku pracy.
Fiński Sąd (Satakunnan käräjäoikeus) zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości z następującymi zapytaniami:
- czy prawo do skutecznego środka prawnego ustanowione w karcie praw podstawowych sprzeciwia się temu, aby przepisy państwa członkowskiego, zgodnie z którymi przeniesienie wierzytelności wynikających ze stosunku pracy jest zakazane, mogły stać na przeszkodzie wniesieniu przez związek zawodowy skargi do Sądu przyjmującego państwa członkowskie w celu odzyskania wierzytelności, które zostały na niego przeniesione przez pracowników delegowanych,
- czy Dyrektywę dotyczącą delegowania pracowników należy interpretować w ten sposób, że pojęcie minimalnej stawki płacy obejmuje elementy wynagrodzenia rozpatrywane w sprawie w postępowaniu głównym takie jak zdefiniowane w powszechnym układzie zbiorowym.
Zastosowanie prawa procesowego kraju przyjmującego pracowników oddelegowanych
Trybunał Sprawiedliwości przyjął stanowisko, że kwestia legitymacji procesowej związku zawodowego przed Sądem odsyłającym, jest regulowana przepisami fińskiego prawa procesowego. Z Dyrektywy dotyczącej delegowania pracowników wynika wyraźnie, że na zależnie od prawa właściwego dla stosunku pracy, kwestie dotyczące minimalnej stawki płac są regulowane przepisami przyjmującego państwa członkowskiego, czyli w tym przypadku przepisami fińskimi. "Dyrektywa 96/71 interpretowana w świetle artykułu 47 Karty sprzeciwia się temu aby przepisy państwa członkowskiego siedziby przedsiębiorstwa, które oddelegowało pracowników na terytorium innego państwa członkowskiego, na mocy których zakazane jest przenoszenie wierzytelności wynikających ze stosunków pracy, mogły stać na przeszkodzie temu, aby związek zawodowy wniósł skargę do Sądu drugiego z tych państw członkowskich, w którym praca jest wykonywana w celu odzyskania na rzecz pracowników delegowanych wierzytelności płacowej, które dotyczą płacy minimalnej w rozumienie Dyrektywy 96/71 i które zostały na niego przeniesione, ponieważ przeniesienie to jest zgodne z prawem obowiązującym w tym ostatnim państwie członkowskim" podsumowuje Trybunał Sprawiedliwości w uzasadnienie swojego wyroku.
Pracodawców obowiązuje płaca minimalna kraju oddelegowania
Trybunał Sprawiedliwości przypomina cele Dyrektywy którym jest zapewnienie uczciwej konkurencji między przedsiębiorstwami krajowymi a przedsiębiorstwami dokonującymi transgranicznego świadczenia usług oraz zapewnienie pracownikom delegowanym stosowania najważniejszych bezwzględnie wiążących norm minimalnej ochrony przyjmującego państwa członkowskiego "Należy zatem podnieść, że artykuł 3 ust.1 akapit 2 Dyrektywy 96/71 odsyła wyraźnie dla celów tej Dyrektywy na potrzeby określenia minimalnej stawki płacy o której mowa w art.3 ust. 1 akapit 1 tej Dyrektywy do prawa krajowego lub praktyki państwa członkowskiego na którego terytorium pracownik jest delegowany."
Przyznanie diety na warunkach kraju oddelegowania
Trybunał odniósł się również do stałej diety pracowników. Celem diety jest zapewnienie ochrony socjalnej danym pracownikom poprzez zrekompensowanie niedogodności związanej z oddelegowaniem. Zgodnie z wyrokiem Trybunału, dieta nie jest wypłacana pracowników tytułem zwrotu wydatku faktycznie poniesionych na skutek delegowania. Stałą dietę należy zakwalifikować jako dodatek właściwy w delegowaniu i zgodnie z Dyrektywą należy go uznać za część płacy minimalnej na warunkach identycznych jak te jakim podlega włączenie tej diety do płacy minimalnej wypłacanej pracownikom lokalnym w przypadku ich delegowania wewnątrz danego państwa członkowskiego.
Zgodnie z wyrokiem Trybunału również odszkodowanie za czas potrzebny na dotarcie do pracy nie jest wypłacane tytułem zwrotu wydatków faktycznie poniesionych przez pracownika w związku z czym należy je uznać za dodatek właściwy delegowaniu a tym samym za część płacy minimalnej. Również pokrycie przez pracodawcę, w tutejszym wypadku Spółkę Elektrobudowa, kosztów zakwaterowania czy kosztów bonów na posiłki w celu zrekompensowania kosztów życia faktycznie poniesionego przez pracowników na skutek delegowania nie stanowią elementów płacy minimalnej. W swoim wyroku Trybunał Sprawiedliwości odnosi się też do corocznego płatnego urlopu tutaj tak samo wskazuje, że wymiar płatnych urlopów wypoczynkowych powinien odpowiadać płacy minimalnej do jakiej pracownik ten na prawo w okresie odniesienia.
Podsumowując: Trybunał Sprawiedliwości w swoim wyroku przyznaje pracownikom oddelegowanym pełne prawa kraju oddelegowania bez jakichkolwiek wyjątków.
