Urząd Patentowy RP powstał na mocy dekretu Naczelnika Państwa z 13 grudnia 1918 roku o Urzędzie Patentowym, tuż po zakończeniu I Wojny Światowej. Z kolei pierwszego patentu udzielono 24 kwietnia 1918 roku. Działalność Urzędu Patentowego została wznowiona w Krakowie w lutym 1945 roku po przerwie wymuszonej wojną. Natomiast już w październiku 1945 roku działalność przeniesiono do Warszawy[1].
Stosownie do postanowień art. 263 ust.1 pwp[2] na czele tegoż Urzędu stoi Prezes Urzędu Patentowego. W zakresie jego działania leży chociażby kierowanie podległym mu urzędem, a także reprezentowanie go w stosunkach zewnętrznych. Przy czym należy poczynić istotną uwagę - mianowicie w sytuacji postępowania przed sądem administracyjnym Urząd Patentowy jest reprezentowany przez ekspertów. Należy też dodać, że Prezes Urzędu Patentowego RP wyznacza szczegółową organizację wewnętrzną i szczegółowy zakres zadań komórek organizacyjnych.
Jak przytacza Katarzyna Celińska - Grzegorczyk, w literaturze wyłonił się pogląd w myśl, którego konstrukcja znajdująca zastosowanie w odniesieniu do Urzędu Patentowego pozwala na zakwalifikowanie go do kręgu organów administracji publicznej będących, pomimo nazewnictwa, organami jednoosobowymi. Wobec tego można w zasadzie stwierdzić, iż podmiotem wykonującym kompetencje w przypadku udzielenia własności przemysłowej jest Prezes Urzędu Patentowego. Jednakże, w sposób kategoryczny należy stwierdzić, że takie ujęcie jest nieakceptowalne na tle obowiązującej ustawy[3].
Centralne organy administracji rządowej są z reguły powoływane przez Prezesa Rady Ministrów. Natomiast organami zwierzchnimi w stosunku do nich są Rada Ministrów, Prezes Rady Ministrów, poszczególni ministrowie. Zgodnie z brzmieniem przepisów ustawy pwp Urząd Patentowy RP jest podległy Radzie Ministrów. Przy czym bezpośredni nadzór nad działaniami Urzędu Patentowego sprawuje minister właściwy do spraw gospodarki. W tym kontekście warto nadmienić, iż Minister, w którego zakresie należy sprawowanie nadzoru nad określonym Urzędem Centralnym, przedstawia sprawy dotyczące tego urzędu na posiedzeniach Rady Ministrów[4].
[1] K. CELIŃSKA - GRZEGORCZYK, Postępowanie patentowe jako szczególne postępowanie administracyjne, wyd. 1, LexisNexis, Warszawa 2009, http://www.uprp.pl/o-urzedzie/Lead03,14,56,1,index,pl,text/
[2] Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz.U. 2000 Nr 49 poz. 508 ze zm.), dalej jako pwp.
[3] K. CELIŃSKA – GRZEGORCZYK, Postępowanie patentowe… op. cit.
[4] A.M. DEREŃ, Ochrona własności intelektualnej w obrocie gospodarczym, Oficyna Wydawnicza PWSZ, Nysa 2011