Do umów cywilnoprawnych, w tym umów zlecenia i umów o świadczenie usług, mają zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego. W myśl art. 3531 k.c. strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według własnego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
Przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie (zleceniobiorca) zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej lub świadczenia usług na rzecz dokonującego zlecenie (zleceniodawcy) za odpowiednim wynagrodzeniem. Możliwa jest też umowa o nieodpłatne wykonanie zlecenia.
Umowa zlecenia (umowa o świadczenie usług) w sposób zasadniczy różni się od umowy o pracę, szczególnie w zakresie praw i obowiązków stron tych stosunków prawnych. Osoba wykonująca pracę objętą umową cywilnoprawną nie ma statusu pracownika, nie korzysta tym samym z praw pracowniczych wynikających z Kodeksu pracy lub pragmatyk służbowych, a więc m.in. z prawa do urlopu wypoczynkowego, urlopu wychowawczego, dopuszczalnych norm czasu pracy, minimalnego wynagrodzenia za pracę, odprawy emerytalno-rentowej itd. Zatem w sferze uprawnień o charakterze pracowniczym umowa cywilnoprawna jest zdecydowanie mniej korzystna dla świadczącego pracę niż stosunek pracy.
Wykorzystywanie przez zleceniodawców tego rodzaju umów w sytuacjach, w których faktycznie powinna być zawarta umowa o pracę, jest niezgodne z prawem i stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika. Artykuł 281 pkt. 1 k.p. przewiduje karę grzywny dla pracodawcy, który zawiera umowę cywilnoprawną w warunkach, w których powinna być zawarta umowa o pracę.
Ściganie wykroczeń przeciwko prawom pracownika należy do kompetencji inspekcji pracy. Dlatego też należy rozważyć wystąpienie do właściwej terenowo jednostki Państwowej Inspekcji Pracy z prośbą o zbadanie sprawy i zastosowanie dostępnych środków prawnych. Inspektor pracy może m.in. zobowiązać pracodawcę do stosowania obowiązującego prawa, zastosować karę grzywny, wnieść powództwo i uczestniczyć w postępowaniu przed sądem pracy o ustalenie istnienia stosunku pracy, jeżeli stosunek prawny między zleceniodawcą a zleceniobiorcą, wbrew zawartej umowie, ma cechy stosunku pracy.
Źródło: www.codziennikprawny.pl
