Umowa zlecenia jest umową prawa cywilnego, której uregulowania prawne są zawarte w artykule 734 i następnych Kodeksu cywilnego. Do umowy zlecenia nie mają zastosowania przepisy działu ósmego Kodeksu pracy dotyczące uprawnień związanych z rodzicielstwem. Umowa zlecenia nie jest z mocy prawa przedłużana do dnia porodu, ponieważ zleceniobiorca nie posiada zawartej umowy o pracę i tym samym nie posiada statusu pracownika (art. 2 K.p.).
W sytuacji podanej w pytaniu zleceniobiorcy nie przysługuje urlop macierzyński, gdyż nie wykonuje on pracy lecz tylko świadczy usługę na rzecz dającego zlecenie. Definiuje to przepis artykułu 734 par.1 Kodeksu cywilnego: „Przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie”.
Inne wyjście
Umowa zlecenia, mimo swojej nazwy nie zawsze nią jest. Chodzi w tym przypadku o wykonywanie pracy w określonym miejscu i czasie, pod kierownictwem pracodawcy, za wynagrodzeniem płatnym w ustalonym terminie. Potwierdził to Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 kwietnia 1999 r. ,I PKN 642/98 (OSNP 2000/11/417) : „Nazwa umowy nie ma znaczenia jeżeli nawiązany stosunek prawny ma wskazane w art. 22 par. 1 KP cechy ”. Patrz : cechy charakterystyczne stosunku pracy
W uzasadnieniu wyroku Sąd podał: „(...) Zawierając umowę
zlecenia strony dają wyraz swojej woli, iż praca nie będzie wykonywana w
warunkach ścisłego podporządkowania i kooperacji wymaganych w stosunkach
pracy.(...)”.
Jeżeli niniejsza umowa zlecenia realizowana jest w warunkach
wykonywania pracy, wówczas można wystąpić do sądu pracy o ustalenie istnienia
stosunku pracy. Zezwala na to artykuł 189 Kodeksu postępowania cywilnego,
zgodnie z którym powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia stosunku
prawnego gdy ma w tym interes prawny.
Podstawa prawna:
- art. 2 K.p.;
- art. 734 K.c;
- art. 189 K.p.c ;
- wyrok SN z dnia 7
kwietnia 1999 r., I PKN 642/98 (OSNP 2000/11/417)
Stan prawny na 21 stycznia 2011 roku
