Sposób zawiadomienia o przyczynie nieobecności pracownika mogą określać również postanowienia obowiązującego u pracodawcy regulaminu pracy (art.104[1] pkt 9 K.p.)
Co ważne, nie mogą być one mniej korzystne dla pracownika niż przepisy zawarte w niniejszym rozporządzeniu, ponieważ byłyby wtedy nie wazne. Zgodnie z art. 29 par. 3 pkt 5 K.p. pracodawca ma obowiązek poinformowania pracownika o przyjętym sposobie usprawiedliwiania nieobecności w pracy (informacja o warunkach zatrudnienia).
Przyczyny nieobecności w pracy
Przyczynami usprawiedliwionej nieobecności w pracy są:
1) choroba
pracownika,
2) sprawowanie
przez pracownika osobistej opieki nad chorym członkiem jego rodziny,
3) sprawowanie
przez pracownika osobistej opieki nad dzieckiem,
4) stawienie
się pracownika na pisemne wezwanie organów administracji, sądu, prokuratury,
policji,
5) odpoczynek
pracownika po odbytej podróży służbowej
w godzinach nocnych.
Zawiadomienie pracodawcy
Pracownik ma obowiązek niezwłocznie powiadomić pracodawcę o przyczynie swojej nieobecności w pracy i przewidywanym okresie jej trwania. Powiadomienie powinno nastąpić w drugim dniu nieobecności. Co istotne, jeżeli przyczyna nieobecności w pracy jest wcześniej wiadoma (np. skierowanie do szpitala) lub możliwa do przewidzenia (np. ustalony wcześniej termin wizyty u lekarza specjalisty), pracownik powinien zgłosić to wcześniej pracodawcy.
Stanowisko Sądu Najwyższego
W tezie pierwszej wyroku z dnia 20 października 1998 r., I PKN 397/98, OSNP1999 nr 23 poz. 747 (obowiązujący) Sąd Najwyższy wyraził następujący pogląd: „Stwierdzona orzeczeniem lekarskim czasowa niezdolność do pracy z powodu choroby usprawiedliwia z mocy prawa nieobecność w pracy, a pracownik jest tylko obowiązany zawiadomić pracodawcę najpóźniej w drugim dniu nieobecności o jej przyczynie i przewidywanym czasie trwania. Przedłożenie pracodawcy odpowiedniego zaświadczenia lekarskiego jest dowodem zaistnienia zdarzenia podanego w zaświadczeniu”.
W jakiej formie
W przypadku, gdy w przepisach wewnątrzzakładowych nie ma wzmianki o ustalonym przez pracodawcę sposobie usprawiedliwiania nieobecności, wówczas obowiązuje przepis par.2 ust.2 powyższego rozporządzenia. Stanowi on, że zawiadomienie o przyczynie nieobecności pracownik może przekazać osobiście, za pośrednictwem innej osoby, telefonicznie, lub korzystając z innego środka łączności (np.faksem, e-mail mailem albo drogą pocztową. Za datę zawiadomienia o nieobecności uważa się wtedy datę nadania listu.
Opóżnione usprawiedliwienie nieobecności
Niedotrzymanie dwudniowego terminu na usprawiedliwienie nieobecności mogą usprawiedliwiać okoliczności szczególne. Przykładem może być obłożna choroba pracownika połączona brakiem lub nieobecnością domowników albo innym zdarzeniem losowym(np. klęska żywiołowa).
W kwestii tej w wyroku z dnia 4 grudnia 1997 r., I PKN 416/97, OSNP 1998 nr 20 poz. 596 (obowiązujący) Sąd Najwyższy uznał: „Pracownikowi, który usprawiedliwił nieobecność w pracy z opóźnieniem nie można zasadnie zarzucić opuszczenia pracy bez usprawiedliwienia. Nieusprawiedliwienie w terminie nieobecności w pracy i opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia stanowią odmienne rodzajowo naruszenia obowiązków pracowniczych”
Ważne!
Zaniedbanie obowiązku powiadomienia pracodawcy stanowi uchybienie pracownicze. Usprawiedliwia to nałożenie na pracownika kary porządkowej z art. 108 par.1 K.p.(kara upomnienia lub nagany) lub zwolnienie w trybie art.52 par.1 K.p. Powyższe wynika ze stanowiska Sądu Najwyższego w wyroku z dnia 15 marca 1977 r. (I PRN 21/77, niepubl.).
Dowody usprawiedliwiające nieobecność w pracy
Samo zawiadomienie pracodawcy o przyczynie nieobecności w pracy jest niewystarczające. Do obowiązku pracownika należy także przedstawienie pracodawcy dowodów na usprawiedliwienie nieobecności w pracy. Zgodnie z par.3 niniejszego rozporządzenia:
- Dowodem usprawiedliwiającym nieobecności pracy z powodu choroby jest zaświadczenie lekarskie o czasowej niezdolności do pracy
- Dowodem usprawiedliwiającym nieobecność w pracy z powodu odosobnienia pracownika w związku z choroba zakażną jest decyzja właściwego państwowego inspektora sanitarnego, wydana zgodnie z przepisami o zwalczaniu chorób zakaźnych
- Dowodem usprawiedliwiającym nieobecność w pracy w razie zaistnienia okoliczności uzasadniających konieczność sprawowania przez pracownika osobistej opieki nad zdrowym dzieckiem do lat 8 z powodu nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do której dziecko uczęszcza jest oświadczenie pracowni
- Dowodem usprawiedliwiającym nieobecności pracy z powodu wezwania go do organu administracji rządowej lub samorządu terytorialnego do sądu, na policję lub do prokuratury jest imienne wezwanie pracownika do osobistego stawienia się w charakterze strony lub świadka
- Dowodem usprawiedliwiającym nieobecność w pracy z powodu odbycia podróży służbowej w godzinach nocnych jest oświadczenie pracownika o tym, że od zakończenia podróży nie upłynęło 8 godzin, w warunkach uniemożliwiających odpoczynek nocny.
Podstawa prawna:
- par.2 i par. 3 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz.U z 1996 r. nr 60, poz. 281 ze zm.);
- wyrok SN z dnia 20 października 1998 r., I PKN 397/98, (OSNP1999 nr 23 poz. 747);
- wyrok SN z dnia 4 grudnia 1997 r., I PKN 416/97, (OSNP 1998 nr 20 poz. 596)
Stan prawny na 20 listopada 2011roku
