W literaturze windykacją należności określa się zbiór czynności prawnych i procesowych, które mają doprowadzić do spłacenia przez dłużnika zaciągniętych zobowiązań. Na gruncie obowiązujących przepisów, w ramach windykacji długów, podejmować można szereg czynności. Sprawdź, jakie działania możesz podjąć, aby odzyskać swoje należności.
Windykacja długów od osób prywatnych rozpoczyna się od postępowania polubownego. Jest to próba osiągnięcia porozumienia z dłużnikiem. Etap ten obejmuje wysyłanie do dłużnika wezwań do zapłaty, a jeśli uda się nawiązać z nim kontakt, przygotowanie harmonogramu spłaty zobowiązań. Windykacja polubowna, jeśli zakończy się w sposób zgodny z jej celem, wydaje się najkorzystniejszym i najszybszym sposobem odzyskania należności.
W przepisach prawa nie zostało określone ile wezwań do zapłaty należy skierować do dłużnika przed rozpoczęciem kolejnego etapu postępowania. Przyjmuje się, że ostatnią czynnością podejmowaną w ramach windykacji polubownej jest wysłanie do dłużnika przedsądowego wezwania do zapłaty. W dokumencie tym należy wyraźnie wskazać, że konsekwencją nieuregulowania należności w ostatecznie wyznaczonym terminie będzie skierowanie windykacji na drogę sądową. Wezwanie jest też potwierdzeniem dla sądu próby polubownego załatwienia sprawy i może wpłynąć na rozstrzygnięcie w kwestii kosztów procesowych.
Jeżeli windykacja polubowna nie zakończy się odzyskaniem należności, dłużnikowi pozostaje skierowanie sprawy na drogę sądową. Aby uruchomić takie postępowanie, dłużnik sporządza i składa do sądu pozew o zapłatę. Pozew, jako szczególny rodzaj pisma procesowego, powinien spełniać warunki ustawowo określone dla tej kategorii dokumentów, a także zawierać elementy enumeratywnie wymienione w art. 187 k.p.c. W zależności od wysokości zobowiązania, jego rodzaju oraz zgromadzonych dowodów i specyfiki sprawy, dłużnik może dochodzić zaspokojenia swoich roszczeń w jednym z kilku trybów postępowania sądowego.
Przepisy kodeksu cywilnego przewidują możliwość rozpoznania sprawy w trybie zwykłym, upominawczym, uproszczonym i nakazowym. Warto zaznaczyć, że 1 stycznia 2020 roku weszły w życie przepisy, które wprowadziły do porządku prawnego tzw. elektroniczne postępowanie upominawcze. Tryb ten dotyczy spraw, w których stan faktyczny nie wymaga przeprowadzenia rozprawy.
Ostatnim etapem odzyskiwania swoich należności od dłużnika jest postępowanie egzekucyjne, czyli podjęcie przez stosowne organy czynności, których celem jest przymusowa realizacja świadczeń określonych w tytule egzekucyjnym opatrzonym klauzulą wykonalności.