redaktor 16 lutego 2013 Dłużnik zmarł w toku postępowania egzekucyjnego - co teraz?

Zobaczmy przepisy

Przepis art. 1012 Kodeksu cywilnego ( dalej: K.c.)  przewiduje przyjęcie przez spadkobierców spadku bez ograniczenia odpowiedzialności za długi spadkodawcy (przyjęcie proste), przyjęcie spadku z ograniczeniem odpowiedzialności  (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), lub jego odrzucenie.

Spadkobiercy mają sześć miesięcy czasu  od śmierci spadkodawcy na podjęcie decyzji o tym, czy przyjąć spadek lub go odrzucić ( art. 1015 par. 1 K.c.). Za zgodą sądu rodzinnego i opiekuńczego mogą odrzucić spadek  również w imieniu małoletnich dzieci, po to, żeby one nie dziedziczyły zobowiązań osoby zmarłej ( art. 101 par. 3 KRiO).

Teoretycznie najkorzystniejsze dla  wierzyciela byłoby proste przyjęcie spadku przez spadkobierców.  Wtedy odpowiadaliby oni za powstały dług całym swoim majątkiem, a nie tylko tym który odziedziczyli. Wierzyciel może odzyskać swoje pieniądze lub ich cześć,  jeżeli spadek zostanie przyjęty z  tzw. dobrodziejstwem inwentarza. W przypadku odrzucenia spadku przez spadkobiercę wierzyciel nie ma możliwości odzyskania  swoich pieniędzy od tej osoby. Spadkobierca, który spadek odrzucił, zostaje  wtedy wyłączony  od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku (art. 1020 K.c.).

Działanie wierzyciela

Z art. 779 K.p.c. do egzekucji ze spadku  konieczny jest aż  do działu spadku - tytuł egzekucyjny przeciwko wszystkim spadkobiercom. Na podstawie art. 1025 Kodeksu cywilnego wierzyciel może  wystąpić  do sądu z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku po dłużniku, który zmarł w toku postępowania egzekucyjnego, ponieważ „ma w tym interes prawny”.

Wniosek taki  wierzyciel składa do sądu rejonowego wydział cywilny w okręgu którego mieszkał ostatnio zmarły dłużnik. Co ważne  najlepiej  jest go złożyć po upływie pół roku od śmierci dłużnika, ponieważ  spadkobiercy wtedy nie mają  wtedy prawnej możliwości odrzucenia spadku  z powodu  upływu terminu z art. 1015 par. 1 K.p.c. Do wniosku wierzyciel załącza postanowienie komornika o zawieszeniu postępowania egzekucyjnego z powodu śmierci dłużnika. We wniosku powinni być podani spadkobiercy dłużnika.

W przypadku, gdy spadkobiercy nie są znani wierzycielowi składa on do sądu również  wniosek o ustanowienie kuratora spadku. Zezwala na to art. 666 par. 1 K.p.c. zgodnie z którym  do czasu objęcia spadku przez spadkobiercę  sąd czuwa nad całością spadku, a w razie potrzeby ustanawia kuratora spadku. Kurator spadku  jest przedstawicielem ustawowym spadkobierców. W sytuacji gdy, spadkobiercy dłużnika nie objęli spadku albo nie są znani, a nie ma kuratora spadku, sąd na wniosek wierzyciela ustanowi dla nich kuratora ( art. 819  par. 2 K.p.c.).

Jakie opłaty

Od wniosku o ustanowienie kuratora spadku  pobierana jest opłata podstawowa  w wysokości 30 zł ( art. 14  ust. 1  i 3 Ustawy z dnia  28 lipca  2005 r.  o kosztach sądowych w sprawach cywilnych  -  tekst jedn.  Dz.U. z 2010 r. , nr 90, poz. 594 ze zm.).  Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku  podlega opłacie stałej  w kwocie 50 zł ( art.  49 ust. 1 pkt 1  ustawy jw.).

Ważne!

Wierzyciel może kontynuować egzekucję ze spadku dłużnika po złożeniu wniosku o podjęcie zawieszonego postępowania. Wierzycielowi nie jest wtedy potrzebny tytuł wykonawczy. Wystarczy sam tytuł egzekucyjny w przeprowadzonej sprawie spadkowej dłużnika.

Podstawa prawna:

- art. 1015 par. 1,  art. 1025 par. 1 Kodeksu cywilnego,

- art. 779 par. 1, art. 819 par. 2 Kodeksu postępowania cywilnego

Stan prawny na 17 lutego 2013 roku