Zasada prawna
Zgodnie z rzymską zasadą prawną superficies solo cedit – to co jest na powierzchni przypada gruntowi.
Zasadę tę w polskim prawie cywilnym reguluje:
1) art.48 Kodeksu cywilnego zgodnie z którym do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania,
2) art. 191 Kodeksu cywilnego w myśl którego własność nieruchomości rozciąga się na rzecz ruchomą, która została połączona z nieruchomością w taki sposób, że stała się jej częścią składową ( postawiony został na niej dom).
Zobacz:
Do kogo należy dom?
Działka na której zbudowany został dom nie są traktowane dwa składniki majątkowe. Dom jest częścią gruntu na którym stoi. Należy on do osoby, która ma do niego ustalone prawo przykładowo poprzez dokonaną darowiznę. W przypadku rozwodu dom nie wejdzie do majątku wspólnego. Wejdzie tylko wierzytelność pieniężna, która będzie równowartością poniesionych nakładów.
Zobaczmy przepis
Przy podziale wspólnego majątku po rozwodzie były małżonek nie ma prawa do budynku. Może wnosić o częściowy zwrot poniesionych na niego kosztów z małżeńskiego majątku wspólnego. Zezwala na to art. 45 par. 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Ustawodawca podaje w nim, że każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Może żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny.
Zobacz również:
Rozdział I. Ustawowy ustrój majątkowy
Ważne!
Dom wybudowany na działce może należeć do obojga małżonków wtedy, gdy :
a) udział w nieruchomości zostanie odsprzedany drugiemu małżonkowi (umowa kupna - sprzedaży w formie aktu notarialnego);
b) zostanie dokonana na rzecz drugiego małżonka darowizna udziału w nieruchomości (akt notarialny);
c) przeniesiona zostanie własność nieruchomości z majątku osobistego do majątku wspólnego przez rozszerzenie wspólności ustawowej ( intercyza).
Zobacz:
Rozdział II. Umowne ustroje majątkowe.
TYTUŁ XXXIII. DAROWIZNA
Podstawa prawna:
- art. 48, art. 191, art. 231 K.c.;
- art. 33 pkt 2, 45 par. 1 i 2, art. 47 KRO
Orzecznictwo uzupełniające Sądu Najwyższego
1. Budynek wzniesiony przez dzierżawcę na gruncie oddanym w użytkowanie wieczyste stanowi własność wieczystego użytkownika - Uchwała SN z dnia 25 listopada 2011 r., III CZP 60/11.
2. Małżonek, który wspólnie ze swym współmałżonkiem dokonał budowy na gruncie stanowiącym majątek odrębny tego współmałżonka, może w postępowaniu o podział majątku dorobkowego – na podstawie art. 231 k.c. – żądać przeniesienia własności udziału w tej nieruchomości na swoją rzecz - Uchwała SN z dnia 11 marca 1985 r. III CZP 7/85 (OSNCP 1985/11/170)
Stan prawny na 22 stycznia 2012 roku