Jest to druga poza zakazami wykonywania prac wzbronionych instytucja ochrony pracy kobiet. Instytucja ta polega na stworzeniu możliwie pełnej stabilizacji stosunku pracy kobiet w ciąży i okresie urlopu macierzyńskiego. Celem jest zapewnienie bezpieczeństwa zatrudnienia pracownicy. Mamy tutaj do czynienia z tzw. szczególną ochroną trwałości stosunku pracy polegającą na ustanowieniu zakazu wypowiedzenia oraz rozwiązania umowy o pracę z taką pracownicą. Dotyczy to również kobiet pozostających w stosunkach pracy nawiązanych także na innych podstawach niż umowa o pracę, czyli na podstawie spółdzielczej umowy o pracę, powołania, mianowania i wyboru oraz kobiet wykonujących pracę nakładczą.
Kto podlega ochronie ?
Szczególną ochroną stosunku pracy kobiet, kodeks pracy obejmuje pracownice, z którymi zawarto umowy terminowe ( umowa na czas określony, czas wykonywania określonej pracy lub na okres próbny przekraczający jeden miesiąc). Pracownica zatrudniona na okres próbny do 1 m-ca nie podlega ochronie. Rozwiązanie umów terminowych nie jest możliwe po upływie trzeciego miesiąca ciąży, a umowa o pracę ulega przedłużeniu do dnia porodu, z wyjątkiem umów o pracę na czas określony, zawartych w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Zakaz wypowiadania umowy o pracę lub zakaz rozwiązywania umów o pracę w okresie ochronnym nie jest zakazem bezwzględnym.
Od kiedy trwa ochrona ?
Szczególna ochrona trwałości pracy kobiet rozpoczyna się z początkiem ciąży i trwa do końca urlopu macierzyńskiego. Treścią tej ochrony jest: - zakaz wypowiadania i rozwiązywania umowy, - zakaz wypowiedzenia zmieniającego, oraz - zakaz rozwiązywania umowy bez wypowiedzenia z przyczyn niezawinionych przez pracownicę, - przedłużenie umowy do dnia porodu. Dopuszczalne jest też rozwiązanie stosunku pracy za porozumieniem stron, niezależnie od tego kto z taką inicjatywą wystąpi.
Zajście w ciąże w okresie wypowiedzenia.
Zakaz wypowiadania i rozwiązywania umów o pracę dotyczy również sytuacji, w których pracownica otrzymała wypowiedzenie umowy o pracę, a w tym czasie nie była w ciąży lub o niej nie wiedziała. Zajście w ciążę w okresie wypowiedzenia umowy o pracę, powoduje objęcie pracownicy szczególną ochroną stosunku pracy i skutkuje zakazem rozwiązania umowy o pracę, mimo jej prawidłowego wypowiedzenia.
W jakich sytuacjach ochrona nie obowiązuje ?
Dopuszczalne jest rozwiązanie umowy o pracę z kobietą w ciąży, zawartej na okres próbny nieprzekraczający jednego miesiąca. Dopuszczalnym jest również rozwiązanie umowy o pracę w okresie ochronnym w przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. Jednakże w tych przypadkach pracodawca jest obowiązany przed dokonaniem wypowiedzenia uzgodnić z zakładową organizacją związkową termin rozwiązania umowy. Jeżeli po tym terminie nie ma możliwości zatrudnienia kobiety przy innej pracy, pracownicy do dnia porodu przysługuje zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.
