mariusz.szaszor 07 września 2010 Źródła zbiorowego prawa pracy.

Wśród powszechnych źródeł zbiorowego prawa pracy wymienić należy Konstytucję, ustawy, rozporządzenia oraz ratyfikowane umowy międzynarodowe. Pomijając unormowania konstytucyjne dotyczące podstawowych wolności związkowych i ich granic, skupić należy się przede wszystkich na normach o charakterze ustawowym, które to stanowią osnowę[1] zbiorowego prawa pracy. Wśród podstawowych aktów ustawowych regulujących problematykę zbiorowych stosunków pracy wymienić należy ustawy:

- o związkach zawodowych[2];

- o organizacjach pracodawców[3];

- o rozwiązywaniu sporów zbiorowych[4];

- o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego[5];

- o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego[6];

- przepisy o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych[7];

- przepisy dotyczące transferu zakładu pracy lub jego części[8];

- ustawa o europejskich radach zakładowych[9];

- ustawa o europejskim zgrupowaniu interesów gospodarczych i spółce europejskiej[10];

- ustawa o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych[11];

- ustawa o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji[12];

- ustawa o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników[13];

 Źródłami zbiorowego prawa pracy nie są tzw. autonomiczne źródła prawa pracy tworzone przez same strony stosunku pracy w sposób specyficzny. Akty takie jak układy zbiorowe, porozumienia, regulaminy i statuty regulują sytuację konkretnych podmiotów, co świadczy o potrzebie zaliczenia ich do źródeł indywidualnego prawa pracy.

Oprócz ustaw wewnętrznych problematyka zbiorowego prawa pracy uregulowana jest również w szeregu innych aktów prawnych takich jak ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz prawo wspólnotowe. Wśród ratyfikowanych umów międzynarodowych na szczególną uwagę zasługuje Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych[14], Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i podstawowych Wolności[15], Europejska Karta Społeczna[16] oraz Konwencje Międzynarodowej Organizacji Pracy w szczególności konwencja nr 87 oraz 98 określane mianem fundamentalnych konwencji.

W chwili obecnej problematyka zbiorowego prawa pracy uregulowana jest w szeregu różnego rodzaju aktów prawnych różnej rangi. Ogromne rozproszenie materiału normatywnego w konfrontacji z zachodzącą przebudową ustroju pracy[17] oraz wzrastającą rolą dialogu społecznego[18] podnoszone było wśród przedstawicieli doktryny za główną słabość tej dziedziny prawa, w związku, z czym pojawienie się głosów za kodyfikacją było naturalnym etapem rozwoju tej dziedziny prawa.