Atrakcyjność spółki z o.o. w porównaniu
do drugiej spółki kapitałowej – spółki akcyjnej, wynika przede wszystkim z
dyspozytywnego charakteru regulacji prawnej. Wspólnicy mogą swobodnie
kształtować m.in. zasady obrotu udziałami, sposób powoływania, zasady
funkcjonowania oraz zakres kompetencji poszczególnych organów spółki czy też
zakres praw i obowiązków wspólników.
Powstanie spółki
Zgodnie z art. 163 KSH do powstania spółki z o.o. konieczne są: 1) zawarcie umowy spółki, 2) wniesienie wkładów na pokrycie kapitału zakładowego i ewentualnej nadwyżki w przypadku, gdy udziały obejmowane są po wartości wyższej niż nominalna, 3) ustanowienie władz spółki, 4) wpis do rejestru. Umowa spółki powinna być sporządzona w formie aktu notarialnego i zawierać elementy wskazane w art. 157 KSH. Z chwilą zawarcia umowy spółki powstaje spółka z o.o. w organizacji (art. 161 § 1 KSH). Wniesienie wkładów na pokrycie kapitału zakładowego gwarantuje możliwość realizowania przez spółkę zamierzonych celów gospodarczych. Z tej przyczyny udziały nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej (art. 154 § 3 KSH), a wkłady powinny być w całości wniesione przed rejestracją spółki. Przez ustanowienie władz należy rozumieć sformułowanie ich w określonym składzie osobowym. Powołania wymaga przede wszystkim zarząd, który jest organem obligatoryjnym i na którym ciążą określone czynności rejestracyjne, na przykład złożenie oświadczenia o wniesieniu wkładów (art. 167 § 1 pkt 2 KSH). Spółka z o.o. powstaje z chwilą wpisania jej do rejestru przedsiębiorców.
Organy spółki
Najważniejszym organem stanowiącym spółki z o.o. jest zgromadzenie wspólników. Przyznane mu kompetencje wynikają wprost z ustawy (np. art. 258 KSH ) albo ze stosownego postanowienia umowy spółki. KSH wyodrębnia dwa typy zgromadzeń wspólników: zwyczajne i nadzwyczajne. Pierwsze odbywa się raz w roku, w ciągu 6 miesięcy po upływie roku obrotowego. Zakres spraw, które powinny być przedmiotem obrad określa art. 231 § 2 KSH. Nadzwyczajne zgromadzenie wspólników może być zwołane według aktualnych potrzeb, dowolną liczbę razy w ciągu roku. Obligatoryjność zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia może wynikać także z ustawy lub umowy spółki. Decyzje wspólników przybierają formę uchwał i podejmowane są bezwzględną większością głosów, chyba że KSH lub umowa spółki stanowią inaczej (art. 245 KSH ).
Organem odpowiedzialnym za prowadzenie spraw spółki i jej reprezentację jest zarząd. Kompetencje w powyższym zakresie mogą być ograniczone tylko na mocy wyraźnego postanowienia ustawy lub umowy. Dla przykładu, umowne ograniczenia mogą polegać na konieczności uzyskania zgody innego organu spółki na dokonanie określonej czynności. Zarząd składa się z jednego lub większej liczby członków. Członkiem zarządu może być jedynie osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych (art. 201 § 2 KSH). Członkowie zarządu mogą się rekrutować zarówno z grona wspólników, jak i spośród innych osób. Powołanie do zarządu następuje na mocy uchwały wspólników, możliwe są jednak odrębne postanowienia umowne. Nie ma zatem przeszkód, żeby kompetencje w tym zakresie posiadał inny organ spółki, poszczególni wspólnicy, a nawet osoba w ogóle niezwiązana ze spółką.
Powołanie organu nadzorczego w spółce z o.o. jest obligatoryjne jedynie w przypadku, gdy kapitał zakładowy spółki przewyższa kwotę 500.000 zł, a liczba wspólników jest wyższa niż 25 osób (art. 213 § 2 KSH). Takim organem może być rada nadzorcza lub komisja rewizyjna. Nie ma także przeszkód, aby oba organy funkcjonowały jednocześnie. W przypadku powołania przytoczonych organów, umowa spółki może wyłączyć indywidualną kontrolę sprawowaną przez każdego ze wspólników. Radę nadzorczą powołuje się do wykonywania stałego nadzoru we wszystkich dziedzinach działalności spółki (art. 219 § 1 KSH ). Kompetencje komisji rewizyjnej są natomiast ograniczone do oceny rocznych sprawozdań i wniosków zarządu co do podziału zysku lub pokrycia strat, a także składania zgromadzeniu wspólników corocznego pisemnego sprawowania z wyników tej oceny. KSH zezwala jednak na rozszerzenie kompetencji komisji rewizyjnej w spółkach, które nie posiadają rady nadzorczej (art. 221 KSH). W praktyce oznacza to, że również komisja rewizyjna może być powołana do sprawowania stałego nadzoru nad działalnością spółki.
Kapitał zakładowy i odpowiedzialność za zobowiązania spółki
Kapitał zakładowy spółki powinien wynosić co najmniej 5.000 złotych (art. 154 § 1 KSH). Ustawa nie przewiduje natomiast górnej granicy jego wysokości. Kapitał zakładowy wyznacza jednocześnie zakres odpowiedzialności spółki za zobowiązania. Z istoty konstrukcji osobowości prawnej wynika bowiem, że spółka jest odrębnym od jej wspólników bytem prawnym i nie odpowiadają oni, jak to jest w przypadku spółek osobowych, za zobowiązania spółki. Oznacza to, że wierzyciel spółki może żądać zaspokojenia tylko i wyłącznie z jej majątku, a majątek osobisty wspólników pozostanie wolny od jego roszczeń. Ze względu na bezpieczeństwo obrotu ustawodawca przewidział jednak w określonych przypadkach osobistą i nieograniczoną odpowiedzialność członków władz spółki i innych osób uprawnionych do jej reprezentowania - czyli osób, które mają bezpośrednie prawo decydowania o działalności spółki. Poprzez naruszenie przepisów prawa mogą one ponosić odpowiedzialność zarówno wobec wierzycieli, jak i samej spółki (art. 299, 292 i 293 KSH).
Rozwiązanie i likwidacja spółki
Rozwiązanie spółki powodują: 1)
przyczyny przewidziane w umowie spółki, 2) uchwała wspólników o rozwiązaniu
spółki albo o przeniesieniu siedziby spółki za granicę, stwierdzona protokołem
sporządzonym przez notariusza, 3) ogłoszenie upadłości spółki, 4) inne
przyczyny przewidziane prawem (art. 270 KSH). Ponadto, ustawowe kompetencje do
rozwiązania spółki z o.o., w przypadkach przewidzianych w art. 21 i 271 KSH,
posiada sąd. Likwidatorami są członkowie zarządu, chyba że umowa spółki lub
uchwala wspólników stanowi inaczej. W przypadku, gdy o rozwiązaniu spółki
orzeka sąd, może on jednocześnie ustanowić likwidatorów (art. 276 § 1 i 3 KSH).
Likwidatorzy prowadzą sprawy spółki i reprezentują ją na zewnątrz. Ich pozycja
jest więc analogiczna do stanowiska zarządu, z tą różnicą, że są zobowiązani do
zakończenia bieżących interesów spółki, ściągnięcia wierzytelności, wypełnienia
zobowiązań i upłynnienia majątku spółki. Nowe interesy mogą wszczynać tylko
wówczas, gdy to jest potrzebne do ukończenia spraw w toku (art. 282 KSH).
Rozwiązanie spółki następuje z chwilą wykreślenia jej z rejestru (art. 272
KSH).
Sprawdź również :
Dokumenty związane ze spółką z o.o.
